“หมวก AI” ถอดรหัสคลื่นสมอง ต่อยอดสู่การคุมอุปกรณ์ด้วยความคิด

ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีซิดนีย์ (University of Technology Sydney) ประเทศออสเตรเลีย พัฒนาหมวกปัญญาประดิษฐ์ที่สามารถอ่านค่าคลื่นสมองของผู้สวมใส่ เพื่อตีความกิจกรรมของสมอง และเปลี่ยนความคิดที่เกิดขึ้นให้กลายเป็นข้อความบนหน้าจอ เตรียมต่อยอดไปสู่การพัฒนาวิธีการ ควบคุมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ด้วยความคิด

เทคโนโลยี "หมวก AI"

หัวใจสำคัญของเทคโนโลยีนี้อยู่ที่อุปกรณ์หมวกพิเศษ ที่สามารถตรวจสอบรูปแบบคลื่นสมองของผู้สวมใส่ได้ โดยทีมวิจัยได้สาธิตการใช้งานด้วยการสวมหมวกและอ่านคำหรือประโยคที่ต้องการในใจ และใช้การขยับปากอ่านคำนั้นแบบไม่ออกเสียง (silently mouths the words) ซึ่งกระบวนการนี้จะช่วยให้สมองประมวลผลคำพูดได้อย่างมีประสิทธิภาพ จากนั้น ตัวถอดรหัสที่ขับเคลื่อนด้วย AI จะเข้ามารับช่วงต่อ โดยทำหน้าที่แปลงความคิดเหล่านั้นให้กลายเป็นภาษาเขียนอย่างรวดเร็ว 

ผลจากการทดสอบใช้จริง

โดยสำนักข่าว AP ผู้รายงานข่าวนี้ระบุว่าจากการที่นักข่าวได้ทดสอบให้นักศึกษาลองอ่านออกเสียงคำว่า “ช้อน” ในใจ ผลปรากฏว่า AI สามารถระบุคำดังกล่าวได้อย่างถูกต้องถึงร้อยละ 75 ซึ่งทีมวิจัยกำลังตั้งเป้าหมายที่จะพัฒนาความแม่นยำให้สูงถึงร้อยละ 90 ในอนาคต

เบื้องหลังการทำงานของ "หมวก AI"

เบื้องหลังการทำงานของหมวกอัจฉริยะนี้ มาจากการใช้งาน AI สองประเภทที่แตกต่างกันในการตีความสัญญาณคลื่นสมอง โดยใช้โมเดลการเรียนรู้เชิงลึก (deep learning) เพื่อแปลสัญญาณสมองให้เป็นคำที่ตั้งใจไว้ จากนั้นจึงใช้โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (large language model) เพื่อจับคู่คำที่ถอดรหัสได้ และแก้ไขข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นจากการถอดรหัสคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG) 

สิ่งที่ทำให้เทคโนโลยีนี้โดดเด่นจากเทคโนโลยีเชื่อมต่อสมองของเจ้าอื่น ๆ ก็คือไม่จำเป็นต้องมีการฝังชิปในสมอง ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงและทำให้เข้าถึงได้ง่ายขึ้นมาก 

โดยต่อไปเทคโนโลยีนี้อาจจะมีบทบาทสำคัญในการช่วยเหลือผู้ป่วยและผู้พิการ ให้สามารถสั่งการ ควบคุมอุปกรณ์ต่าง ๆ ด้วยความคิด หรืออาจจะพัฒนาไปไกลจนทำให้ การสื่อสารจากความคิดสู่ความคิด (mind-to-mind communication) ที่เคยมีแต่ในภาพยนตร์ กลายเป็นจริง