ช่องแคบฮอร์มุซคือเดิมพันใหม่ของพลังงานโลก

เมื่อเส้นทางขนส่งแคบๆ เสี่ยงสะเทือนทั้งเศรษฐกิจโลก

ข่าวการหยุดยิงระหว่างอิหร่านกับอิสราเอลที่ประกาศโดยผู้นำสหรัฐฯ เมื่อ 24 มิถุนายน 2568 แม้จะช่วยให้ราคาน้ำมันโลกลดลงทันที 7% แต่ตลาดกลับยังไม่คลายกังวล เพราะภัยคุกคามที่แท้จริงยังไม่หมดไป นั่นคือ ช่องแคบฮอร์มุซ

เมื่ออิหร่านประกาศว่า หากถูกคุกคามทางทหารอีกครั้ง จะเดินหน้าปิดช่องแคบฮอร์มุซ จุดยุทธศาสตร์ที่เชื่อมอ่าวเปอร์เซียกับทะเลอาหรับ ความตึงเครียดจึงไม่ได้จบลง แต่กลับยกระดับขึ้นสู่ระดับโครงสร้าง เพราะนี่คือเส้นเลือดใหญ่ของระบบพลังงานโลก  เส้นทางที่ลำเลียงน้ำมันดิบกว่า 17 ล้านบาร์เรลต่อวัน หรือราว 20% ของน้ำมันโลก

ช่องแคบฮอร์มุซ เส้นเลือดใหญ่ที่โลกขาดไม่ได้

“ช่องแคบฮอร์มุซ” ไม่ใช่แค่ทางเดินเรือธรรมดา แต่คือเส้นทางที่เชื่อมอ่าวเปอร์เซีย ซึ่งเป็นแหล่งน้ำมันสำคัญที่สุดของโลก กับตลาดตะวันตก โดยเฉพาะยุโรปและเอเชียตะวันออก

หากถูกปิดแม้เพียงบางส่วน จะส่งผลทันทีต่อราคาน้ำมันโลก เพราะประเทศผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่อย่างซาอุดีอาระเบีย คูเวต อิรัก และยูเออี ต่างพึ่งพาช่องแคบนี้ในการขนส่งน้ำมันไปยังตลาดโลกเป็นหลัก และยังไม่มีเส้นทางสำรองที่รองรับปริมาณเทียบเท่า

นักวิเคราะห์เตือน ราคาน้ำมันอาจพุ่งแตะ 130 ดอลลาร์

นักวิเคราะห์จากสถาบันชั้นนำ อย่าง IEA, Goldman Sachs และ Bloomberg ระบุตรงกันว่า หากช่องแคบฮอร์มุซถูกปิดหรือเกิดเหตุโจมตีซ้ำซ้อน ราคาน้ำมันอาจพุ่งสูงถึง 130 ดอลลาร์/บาร์เรล ภายในเวลาไม่กี่วัน

OPEC+ กับบทบาทจำกัดในสมรภูมิที่เปลี่ยนไป

แม้กลุ่ม OPEC+ พยายามรักษาเสถียรภาพราคาด้วยการส่งสัญญาณปรับเพิ่มกำลังการผลิต แต่การแทรกแซงเชิงปริมาณอาจไม่มีประสิทธิภาพในสถานการณ์ที่เส้นทางขนส่งถูกคุกคาม เพราะต่อให้น้ำมันมีเพียงพอ แต่ขนส่งไม่ได้ก็ไร้ประโยชน์

สำหรับประเทศไทย แรงกระเพื่อมจากความไม่แน่นอนนี้เริ่มชัดเจน ราคาน้ำมันกลุ่มเบนซิน-แก๊สโซฮอล์ขยับขึ้นแล้ว 40 สตางค์/ลิตร ในขณะที่กองทุนน้ำมันฯ ที่ใช้ตรึงราคาดีเซลกำลังแบกรับภาระต่อเนื่อง หากความตึงเครียดยืดเยื้อ ไทยอาจเผชิญต้นทุนพลังงานสูงขึ้นในช่วงเศรษฐกิจเปราะบาง และภาครัฐจำเป็นต้องทบทวนกลไกการจัดการราคาพลังงานอย่างจริงจัง

แม้จะมีความพยายามพัฒนาเส้นทางขนส่งน้ำมันทางท่อ (เช่น ท่อส่งจากซาอุฯ ไปทะเลแดง) หรือเพิ่มการใช้พลังงานทางเลือก แต่ในความเป็นจริง โลกยังไม่พร้อมรับมือหากช่องแคบฮอร์มุซหยุดทำงาน ? 

ในเกมภูมิรัฐศาสตร์รอบใหม่ ช่องแคบฮอร์มุซกลายเป็นเดิมพันสำคัญที่ไม่ได้สะท้อนแค่ราคาน้ำมัน แต่หมายถึงความมั่นคงทางเศรษฐกิจของทั้งโลก