ใครที่เป็นผู้หลงไหลด้านไอทีคงได้ข่าวการเปิดตัว IPHONE 14 series ในงาน Apple Event ในช่วงเดือนกันยายนที่ผ่านมานี้ ซึ่งมีหนึ่ง Feature ที่ติดตัวกับเครื่อง IPHONE ที่เรียกเสียงฮือฮาให้กับทั้งโลก ซึ่งก็คือ “ Emergency SOS via Satellite “ หรือระบบส่งสัญญาณช่วยเหลือเร่งด่วนผ่านดาวเทียมนั่นเองครับ ซึ่งหลายคนคงจะสงสัยนะครับว่าดาวเทียมที่ลอยอยู่บนฟ้านับล้านๆดวง สามารถนำมาใช้ส่งสัญญาณช่วยเหลือได้ด้วยหรอ? ปกติสัญญาณ ios ที่ใช้กับใน IPHONE มันคืออะไร? มีเทคโนโลยีอะไรบ้างที่อยู่เบื้องหลังที่บ้าง? วันนี้เด็กสำรวจจะมาไขข้อสงสัย และลองชวนผู้อ่านมามองระบบนี้ในมุมมองใหม่ๆ กันดูนะครับEmergency SOS via Satellite คืออะไร? Emergency SOS via Satellite เป็นระบบส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือที่ติดมากับ IPHONE 14 series ของ Apple ผ่านระบบดาวเทียมโดยตรง ไม่ต้องผ่านระบบสัญญาณโทรศัพท์ปกติที่เราใช้กันใน IPHONE รุ่นก่อนหน้านี้ นั่นจะทำให้ข้อความขอความช่วยเหลือส่งถึงหน่วยงานต่างๆได้รวดเร็วกว่าปกติมากครับหลักการทำงานคร่าวๆของเจ้าระบบนี้จะเริ่มต้นเมื่อผู้ใช้งานเปิดตัวระบบ สิ่งแรกที่ระบบจะทำคือค้นหาดาวเทียมที่ใกล้ IPHONE ที่เราอยู่มากที่สุด (ขั้นตอนนี้จะช้าหรือเร็ว ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เราอยู่ว่าจะมีดาวเทียมโคจรมาเยอะขนาดไหนครับ) เมื่อระบบส่งสัญญาณเชื่อมต่อกับดาวเทียมแล้ว มันจะขึ้นเป็นคำถามสั้นๆ แล้วมีตัวเลือก (questionnaire) ว่าเรากำลังประสบปัญหาอะไร ถือว่าเป็น Feature เล็กๆที่ดีมากเลยครับ เพราะจะช่วยลงเวลาการสื่อสารระหว่างผู้ของความช่วยเหลือกับหน่วยงาน หลังจากนั้นผู้ขอความช่วยเหลือจะสามารถส่งข้อความเหมือนการใช้ Message ใน IPHONE ไปยังหน่วยงานขอความช่วยเหลือเพิ่มเติมได้ครับ ระบบ Emergency SOS via Satellite จะมีฟังก์ชันพิเศษที่จะลดขนาดของข้อความที่ส่งให้เหลือประมาณ 1/3 ของข้อความปกติ ซึ่งจะทำให้ข้อความถูกประมวลผลและเดินทางได้เร็วกว่าเดิมข้อความที่ถูกส่งมาจากดาวเทียมที่เชื่อมต่อไว้จะส่งตรงเข้าสู่สถานีภาคพื้นดิน (Ground Station) และส่งไปยังหน่วยงานช่วยเหลือ (Emergency Services) ที่สามารถรับความช่วยเหลือจากระบบดาวเทียมได้ครับ ในกรณีที่ไม่สามารถติดต่อได้โดยตรง ข้อความที่มาจากดาวเทียมจะถูกส่งไปยัง Relay Center ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ Apple จัดตั้งมาพิเศษเพื่อติดต่อหน่วยงาน Emergency Services อีกรอบหนึ่งนั่นเองแล้วเทคโนโลยีอะไรเป็นแรงบันดาลใจให้กับระบบนี้? ตัวเทคโนโลยี Emergency SOS via Satellite ได้รับแรงบันดาลใจมาจากระบบการโทรศัพท์ผ่านดาวเทียมหรือ Satellite Telephony ที่มีใช้กันไม่ค่อยแพร่หลายในปัจจุบันครับ ระบบโทรศัพท์ดาวเทียมมักจะใช้กับหน่วยงานที่ต้องการความเร่งด่วนในการสื่อสารจริงๆ เช่น แท่นขุดเจาะน้ำมัน เหมืองแร่ พื้นที่พวกนี้ไม่มีเครือข่ายมือถือเข้าถึงจึงจำเป็นต้องมีระบบโทรศัพท์ดาวเทียมติดไว้ในกรณีที่ขอความช่วยเหลือ ซึ่งในปัจจุบันก็มีโทรศัพท์ดาวเทียมหลายๆยี่ห้อ เช่น IsatPhone, iraidium เป็นต้น เกร็ดน่ารู้:ระบบโทรศัพท์ที่เราใช้กันปกติ จะใช้คลื่นวิทยุส่งสารระหว่างมือถือโดยผ่านสถานีฐานของแต่ละเครือข่ายมือถือ การสื่อสารทั้งหมดจะเกิดขึ้นภายในชั้นบรรยากาศ ไม่ได้ส่งออกไปนอกอวกาศ จุดได้เปรียบของ Emergency SOS via SatelliteEmergency SOS via Satellite เป็นระบบขอช่วยความช่วยเหลือที่ Apple พัฒนามาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการกู้ภัยโดยเฉพาะ ด้วยความที่ระบบนี้มีฟังก์ชันการลดขนาดข้อความอย่างที่ได้กล่าวไว้ นั่นก็ทำให้ระบบการขอความช่วยเหลือนี้สามารถสื่อสารกันระหว่างหน่วยงานช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็วมาก อีกจุดได้เปรียบของระบบ Emergency SOS via Satellite อยู่ที่ราคาครับ โทรศัพท์ดาวเทียมที่มีใช้ในปัจจุบันมีช่วงราคาอยู่ที่ 30,000 - 75,000 บาทซึ่งเป็นช่วงราคาที่สูงเมื่อเทียบกับฟังก์ชันของโทรศัพท์ที่ทำได้แค่การโทรสื่อสาร นี่ก็น่าจะเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ Apple พัฒนา Emergency SOS via Satellite เข้ามาในตัว IPHONE 14 Series เพื่อให้ผลิตภัณฑ์ใช้งานได้หลากหลายในราคาที่คุ้มค่าครับข้อจำกัดของระบบดาวเทียมในมุมมองของวิศวกรรมสำรวจ ตัวระบบ Emergency SOS via Satellite ก็ยังมีข้อบกพร่องที่ซ่อนอยู่เล็กๆน้อยๆ เราจะมาเจาะลึกกับครับว่ามีข้อเสียอะไรบ้างที่น่าพูดถึงเมื่อมองจากคนที่เรียนวิศวกรรมสำรวจประเด็นแรกที่อยากจะพูดถึงคือ ข้อจำกัดเรื่องบริเวณที่ใช้งานระบบ ลองทายดูนะครับว่าข้อความขอช่วยเหลือของเราจะถูกไปยังดาวเทียมที่ลอยบนอวกาศโดยผ่านอะไร? ใช่ครับ ผ่านชั้นบรรยากาศนั่นเอง เพราะฉะนั้นถ้าเส้นทางที่ข้อความเดินทางมีอะไรมากีดขวาง ข้อความก็จะส่งไปยังดาวเทียมช้า หรือไม่ก็ไม่สามารถสื่อสารกับดาวเทียมได้เลยครับ เพราะฉะนั้น Emergency SOS via Satellite ยังมีข้อจำกัดที่สามารถใช้งานได้ดีในพื้นที่โล่งและมีดาวเทียมโคจรพอดี การที่มีต้นไม้สูงบังหรือเมฆทึบจะทำให้ระบบเวลาการส่งสัญญาณล่าช้าขึ้น ซึ่งในรายงานของ Apple บอกไว้ว่าระบบของตนเองสามารถส่งสัญญาณได้โดยใช้เวลาประมาณ 15 วินาทีถึง 1 นาทีแล้วแต่สภาพแวดล้อมอีกประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจคือ เรื่องของการแม่นยำในการระบุตำแหน่งครับ ต้องทำความเข้าใจก่อนครับว่าระบบที่ใช้ในการระบุตำแหน่งที่ใช้กันในปัจจุบัน อย่างที่ใช้กันแพร่หลายที่สุดก็คือ GPS (Global Positioning System) จะใช้หลักการ Intersection ในการหาตำแหน่งต่างบนโลกเทียบกับดาวเทียมหลายดวงครับ ดาวเทียม 1 ดวงจะมีขอบเขตที่จะสามารถรับสัญญาณกับเครื่องรับสัญญาณที่ตั้งอยู่บนโลกได้ในระยะหนึ่ง (ขอบเขตนี้มีลักษณะเป็นทรงกลมเพราะพื้นที่ที่เราสนใจมีลักษณะ 3 มิติ) ดาวเทียมแต่ละดวงก็จะมีขอบเขตของมัน ถ้าขอบเขตเหล่านั้นซ้อนกัน (อย่างน้อย 3 ดวง) จุดตัดของขอบเขตนั้นก็คือตำแหน่งบนโลกที่เราตามหานั่นเองครับ เพราะฉะนั้นยิ่งมีดาวเทียมมากเม่าไหร่ ก็จะมีขอบเขตที่ซ้อนกันมากเท่านั้น ค่าตำแหน่งทีได้ก็จะแม่นยำมากเท่านั้นแต่ในระบบ Emergency SOS via Satellite ของ Apple มีการเชื่อมต่อกับระบบดาวเทียมเพียงแค่ 1 ดวง จึงสามารถมีข้อบกพร่องในการหาตำแหน่งของผู้ขอความช่วยเหลือ ซึ่งตำแหน่งของผู้ขอก็เป็นสิ่งสำคัญในการกู้ภัย เพราะจะทำให้เรามีข้อมูลตำแหน่งเพื่อค้นหาพื้นที่ที่จะไปช่วยเหลือคร่าวๆ ได้ครับ อย่างไรก็ตามนี่เป็นเพียงการวิเคราะห์ของตัวผู้เขียนเอง อาจจะมีเทคโนโลยีอื่นที่มาประยุกต์ร่วมกันเพื่อทำให้การระบุตำแหน่งแม่นยำขึ้นความเป็นไปได้ในการใช้งานในประเทศไทยณ ตอนนี้ Emergency SOS via Satellite จะสามารถใช้ได้กับ IPHONE 14, IPHONE 14 pro และ IPHONE 14 pro max ที่มีระบบปฏิบัติการ ios 16 ซึ่งคาดการณ์ว่าจะเปิดให้ใช้งานในช่วงเดือนกันยายนนี้ เบื้องต้นระบบนี้จะสามารถใช้งานได้ในสหรัฐอเมริกาและแคนาดาเท่านั้นครับ ความเป็นไปได้ที่ประเทศไทยจะใช้ระบบนี้ในไทยในปัจจุบันค่อนข้างยากครับ เพราะว่าระบบการปฏิบัติการในลักษณะนี้จำเป็นต้องติดต่อกับหน่วยงานรัฐบาลที่ควบคุมเรื่องโทรคมนาคมของไทยเช่น กสทช. เพื่อขออนุญาตการใช้ดาวเทียมสื่อสารที่มีอยู่ในปัจจุบัน แต่ก็ยังต้องคิดต่อว่าดาวเทียมสื่อสารสัญชาติไทยมีจำนวนน้อยเมื่อเทียบกับสหรัฐอเมริกาหรือแคนาดา นั้นก็จะทำให้มีสัญญาณทับซ้อนไปยังดาวเทียมหนึ่งๆ มากเกินไปจนทำให้การสื่อสารไม่เสถียร ซึ่งเราก็ยังมีอีกทางเลือกหนึ่ง คือ การไปเช่าบริษัทดาวเทียมพาณิชย์ในต่างประเทศขอสัญญาณดาวเทียมเพื่อเปิดใช้ไทยประเทศไทย แต่ก็จะต้องคุยกันกับหลายหน่วยงาน แต่ผู้เขียนเชื่อว่าอนาคตด้วยความสามารถของบุคลากรจะสามารถใช้ระบบ Emergency SOS via Satellite ในไทยได้แน่นอนภาพหน้าปกทำเองจาก canva.comภาพที่ 1 โดย rawpixel จาก freepik.comภาพที่ 2 โดย macrovector จาก freepik.comภาพที่ 3 โดย Viktor Hanacek จาก picjumbo.comภาพที่ 4 โดย Alois_Wonaschuetz จาก pixabay.comเปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !