การจัดการเรียนรู้ที่เป็นที่นิยมในช่วงปลายศตวรรษที่ 21 คือการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ซึ่งเป็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง โดยกิจกรรมนั้นจะต้องมีความท้าทาย สนุกสนาน มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ฝึกให้นักเรียนได้เกิดกระบวนการคิด และแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่าง ๆ นักเรียนจะได้สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง เกมถือเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการเรียนรู้เชิงรุกที่จะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ สนุกสนาน มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ทั้้งยังได้ความรู้จากการเล่นเกม บอร์ดเกม (ฺBoard Game) หรือเกมกระดาน เป็นเกมประเภทหนึ่งที่ได้รับความนิยม เนื่องจากเป็นเกมที่เล่นแล้วสนุกสนาน สร้างสรรค์ ผู้เล่นสามารถคิดกลยุทธ์ และวางแผนการเล่นได้ด้วยตนเอง ผู้เล่นมีปฏิสัมพันธ์พูดคุยซึ่งกันและกัน มีการแสดงความคิดเห็นต่อการเล่น ดังนั้นบอร์ดเกมจึงเป็นเครื่องมือทีมีความสำคัญในการพัฒนาการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ซึ่งสามารถปรับได้กับทุกเนื้อหาขึ้นอยู่กับการออกแบบเกม ลักษณะของเกม หรือเป้าหมายของผู้ออกแบบ อยากให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อะไรจากการเล่นเกม การทำบอร์ดเกมวิทยาศาสตร์สามารถออกแบบและสร้างเองได้ไม่อยากสำหรับคนที่อยากจะทำเพียงแค่นำกระบวนการคิดเชิงออกแบบมาปรับใช้ก็สามารถทำได้ ดังนี้ 1. สร้างความเข้าใจ (Understand) คือ ผุ้ที่จะทำการสร้างเกมต้องสำรวจและทำความเข้าใจกับปัญหาก่อนว่า ปัญหาของการเรียนวิทยาศาสตร์ในเรื่องนั้น ๆ ผู้เรียนมีข้อผิดพลาดหรือจุดบกพร่องอย่างไร หรืออยากให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อะไรจากการเล่นเกม หลังจากนั้นให้ตีกรอบ กำหนดประเด็นที่ต้องการแก้ไข ปรับปรุง หรือพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ต้องการไว้ เช่น ปรากฏการณ์น้ำขึ้น น้ำลง กับข้างขึ้น ข้างแรม ผู้เรียนมักจะสับสนเกี่ยวกับลักษณะของดวงจันทร์ ตำแหน่งของดวงจันทร์ว่าเป็นอย่างไร ช่วงเวลาใดน้ำขึ้น หรือน้ำลง เป็นต้น2. การสร้างสรรค์ (Create) ในขั้นนี้จะต้องรวบรวมข้อมูลที่ได้เกี่ยวกับลักษณะของเกม รูปแบบของเกม ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากในการออกแบบเกม ผู้ที่ออกแบบต้องเลือกรูปแบบของเกมที่จะสร้างที่จะสามารถพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปได้ตามเป้าหมายที่กำหนด กลไกของเกม วิธีการเล่น กติกาต่าง ๆ ซึ่งในการออกแบบงานอาจใช้โปรแกรม Canva หรือ Photoshop ก็ได้ แล้วสร้างชิ้นงานอย่างง่ายขึ้นมาเป็น Prototype เพื่อนำไปทดลองเล่น 3. การทดลองใช้ (Test) นำเกมที่สร้างขึ้นมาไปทดลองเล่น อาจให้เพื่อนหรือนักเรียนลองเล่น เพื่อดูว่าเกมที่สร้างขึ้นมานั้นทำให้ผู้เล่นเข้าใจมากน้อยเพียงใด มีส่วนใดที่ต้องปรับปรุงหรือเพิ่มเติมใดบ้าง อาจสังเกตจากการเล่นหรือสอบถามข้อเสนอแนะ เพื่อนำข้อเสนอแนะต่าง ๆ ไปปรับปรุงแก้ไข Prototype ให้ดีขึ้นและสามารถเล่นแล้วเข้าใจได้มากขึ้นตัวอย่าง เกมน้ำขึ้น น้ำลงเป็นเกมที่สร้างขึ้นมาเนื่องจากนักเรียนมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนเกี่ยวกับตำแหน่งของดวงจันทร์ โลก และดวงอาทิตย์ การเกิดน้ำขึ้น น้ำลงที่สัมพันธ์กับช่วงเวลา ซึ่งในเกมนี้ก็จะมีบอร์ดตรงกลางและคู่มือที่ผู้เล่นต้องอ่านทำความเข้าใจก่อน มีการ์ด 2 ชนิด คือการ์ด mission (การ์ดข้างขึ้น - ข้างแรม) และการ์ด character (การ์ดลักษณะดวงจันทร์ การ์ดเวลา การ์ดน้ำขึ้น-น้ำลง การปริมาณน้ำ) โดยผู้เล่นจะต้องรวบรวมการ์ด character ให้ครบทั้ง 4 ใบที่สอดคล้องกับการ์ด mission จึงจะได้การ์ด mission ไปเก็บสะสมไว้ ผู้เล่นที่สะสมการ์ด mission ครบ 3 ใบจะเป็นผู้ชนะในเกมนี้ เมื่อเล่นเกมนี้เสร็จผู้เล่นจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับปรากฏการณ์น้ำขึ้น - น้ำลงในแต่ละช่วงเวลา ลักษณะของดวงจันทร์ ตำแหน่งของโลก ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ ที่เป็นผลมาจากข้างขึ้น - ข้างแรม จะเห็นได้ว่าการทำบอร์ดเกมวิทยาศาสตร์ไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแค่เราเข้าใจปัญหา หรืออยากพัฒนาผู้เรียนให้รู้เกี่ยวกับอะไร ก็เพียงแค่หยิบประเด็นนั้นมาออกแบบสร้างเกมอย่างง่าย ๆ วิธีการเล่นที่ไม่ซับซ้อน ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนสนุกสนาน ได้ความรู้และทักษะต่าง ๆ ตามไปด้วย การเรียนในห้องเรียนของนักเรียนก็จะไม่น่าเบื่ออีกต่อไป ภาพปกโดย ครีเอเตอร์ภาพประกอบโดย ครีเอเตอร์7-11 Community ห้องลับเมาท์มอยของกินของใช้ในเซเว่น อะไรดีอะไรใหม่ ต้องรู้ ต้องคุย ต้องแชร์