วันนี้ผู้เขียนขอนำท่านผู้อ่านมาชมแหล่งเรียนรู้พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดเทพเจริญซึ่งตั้งอยู่ ณ หมู่ที่ 4 ตำบลท่าข้าม อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร การเดินทางจากทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) กิโลเมตรที่ 490 ขับไปทางแยกด้านซ้ายประมาณ 4 กิโลเมตร ก็จะถึงวัดเทพเจริญตั้งอยู่ติดกับภูเขารับร่อเลยมีชื่อเรียกอีกย่างว่า วัดถ้ำรับร่อ มีพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่รวบรวมโบราณวัตถุโบราณเอาไว้เป็นจำนวนมาก พระพุทธรูปในพิพิธภัณฑ์แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นวัดเทพเจริญ เมื่อเข้าไปในวัดจะมีอาคารสิ่งก่อสร้างแบบวัดทั่วไป มีศาลาชื่อว่าศาลาราษฎร์สามัคคีเป็นที่เก็บสังขารของหลวงปู่ไสยที่มรณภาพแต่ร่างกายไม่เน่าเปื่อยทางลูกศิษย์ได้บรรจุไว้ในโลงแก้ว ศาลาราษฎร์สามัคคี พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดเทพเจริญ หรือที่รู้จักกันในชื่อวัดถ้ำรับร่อ เป็นวัดที่มีความสำคัญวัดหนึ่งในจังหวัดชุมพร ในอดีตเคยเป็นที่ตั้งของเมืองโบราณอุทุมพรซึ่งเป็นเมืองท่าหน้าด่านแนวคอคอดมลายู ได้มีการประกาศให้เป็นโบราณสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2479 เพื่อรักษาสมบัติของชาติให้คงไว้ ต่อมาในปี พ.ศ. 2532 วัดเทพเจริญได้รับความเสียหายจากพายุเกย์ ข้าวของต่าง ๆ เสียหายกระจัดกระจายโดยเฉพาะกุฏิของอดีตเจ้าอาวาส พระครูเทพประสิทธาจารย์ ชาบ้านได้พบวัตถุโบราณจำนวนมากที่ท่านเก็บเอาไว้โดยไม่ได้แจ้งให้ทางราชทราบ โดยวางปะปนกับถ้วยชาม จาน กระโถน มากว่า 300 ชิ้น เมื่อเจ้าหน้าที่กรมศิลปากรจังหวัดชุมพรได้มาทำทะเบียนภายในวัดชาวบ้านได้ขอคำปรึกษา เลยได้จัดเป็นพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นขึ้นโดยใช้พื้นที่ศาลาการเปรียญหลังเก่า เปิดเป็นทางการเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2543 ภายในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นได้รวบรวมโบราณวัตถุที่พบในบริเวณวัด ซึ่งส่วนใหญ่ประชาชนนำมาบริจาคเช่น ดาบจำลองของเจ้าเมืองเก่า เครื่อง่ใช้จำพวก ไห ถ้วยแก้ว และวัตถุอีกหลายชนิด บันไดทางขึ้นไปบนถ้ำ บรรยากาศภายในถ้ำ มีพระพุทธรูปจำนวนมาก ผู้เขียนเดินไปทางขวามือของวัด เป็นภูเขามีบันไดขึ้นไปบนเขาเพื่อกราบขอพรพระพุทธรูปหลวงปู่หลักเมืองที่ประดิษฐานไว้ในถ้ำชาวชุมพรถือเอาพระพุทธรูปองค์นี้เป็นหลักเมืองชุมพรมาแต่โบราณ บนภูเขามีพระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัย 577 องค์ มีถ้ำอยู่หลายถ้ำด้วยกัน เช่น ถ้ำอ้ายเตย์ ภายในเป็นสถานที่บำเพ็ญจิตภาวนา บนผนังถ้ำมีภาพเขียนสีพระพุทธรูปปางไสยาสน์เป็นศิลปะสมัยอยุธยา นอกจากนั้นมีมีถ้ำไทรมีสภาพงดงามด้วยหินงอกหินย้อยเต็มเพดานถ้ำ เล่ากันว่าเป็นที่พักของเจ้านายสมัยสร้างหลักเมือง วัดเทพเจริญในอดีตมีชื่อเต็มว่า วัดเทพเจริญศุภผล เป็นชื่อที่เจ้าเมืองชุมพรในอดีตคือพระยาไชยบุรินทร์ (คล้าย ฐิตะฐาน) ต่อมาท่านได้อุทิศที่นาสร้างศาสนสถานและบันไดทางขึ้นสู่ถ้ำ แต่ในสมัยต่อมาทางราชการใช้ชื่อว่า วัดเทพเจริญ หรือชาวบ้านเรียกว่า วัดถ้ำรับร่อ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดเทพเจริญเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน เหมาะสำหรับบุคคลที่มีความสนใจในเรื่องประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและวัตถุโบราณ ซึ่งที่นี่มีให้ศึกษาอยู่มากมาย นับว่าเป็นมรดกที่ทรงคุณค่ายิ่ง ทำให้เรารู้เรื่องราวของอดีตได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดเทพเจริญเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าชมทุกวันโดยไม่เก็บค่าธรรมเนียมแต่อย่างใด ภาพประกอบทั้งหมดโดยผู้เขียน