จะแยก “คำสามัญ” ออกจาก “คำสุภาพ” ได้อย่างไร ? เพื่อน ๆ นักเขียนและนักอ่าน เคยสงสัยกันไหมครับว่าภาษาที่เราใช้พูดกันอยู่ในชีวิตประจำวันนั้นเป็นคำสุภาพหรือคำสามัญ ซึ่งบางทีเราไม่สามารถแบ่งแยกออกได้ชัดเจนว่าคำคำนั้นเป็นคำสามัญหรือคำสุภาพ ทำให้ปวดหัวเวลาจะใช้พูดคุยสนทนากับผู้ที่อาวุโสกว่าเราทำไมต้องมีคำสุภาพ ? หากมองในเรื่องความเหมาะสม กาลเทศะ วัยวุฒิคุณวุฒิ คำสุภาพเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงมารยาทในระดับหนึ่ง คำสุภาพที่ปรากฏขึ้นเกิดขึ้น เกิดจากการกำหนดเพื่อใช้แทนคำที่หยาบคาย คำที่มีความหมายไปในทางที่ไม่ดี หรือใช้แทนคำผวนที่ผวนแล้วเกิดเป็นคำที่มีความหมายหยาบโลน จนกลายเป็นคำสองแง่สองง่าม เพื่อให้เกิดความเหมาะสมจึงต้องมีการกำหนดคำขึ้นเพื่อใช้แทนกลุ่มคำที่กล่าวมาข้างต้น ซึ่งเรียกว่า คำสุภาพ นั่นเองครับคำสุภาพและคำสามัญมีลักษณ์อย่างไร ? ดังนั้นเรามาทำความเข้าใจกันก่อนนะครับว่า คำสุภาพและคำสามัญเป็นคำประมาณไหน เริ่มที่คำสุภาพกันก่อนเลยนะครับ “คำสุภาพ” เราจะสังเกตกันง่าย ๆ ได้ว่า เป็นคำที่เราใช้กับผู้ที่อาวุโสกว่าเราหรือมีฐานะ ศักดิ์สูงกว่าเราหนึ่งระดับ เช่น คนธรรมดากับพระสงฆ์ คนธรรมดากับเชื้อพระวงศ์ เหล่านี้ สามารถคาดเดาได้เลยว่าคำที่ใช้ในการสนทนาจะเป็นคำสุภาพเกือบทั้งหมด ส่วน “คำสามัญ” จะเป็นคำที่เราใช้กับผู้คนในระดับเดียวกันหรือต่ำกว่าเรา ส่วนมากจะเป็นคำที่ใช้ในชีวิตประจำวันเกี่ยวกับการทำงานเป็นส่วนใหญ่ บางทีก็อาจจะหมายความรวมไปถึง คำหยาบคาย คำด่าหยาบโลน คำสองแง่สองง่าม และคำสแลง จะแยก “คำสามัญ” ออกจาก “คำสุภาพ” ได้อย่างไร ? การที่เราจะแยกคำสุภาพนั้นไม่สามารถแยกได้ทั้งหมด เพราะความสุภาพของแต่ละคนมีไม่เท่ากัน ทำให้การใช้คำสุภาพและคำสามัญของแต่ละคนแตกต่างกันไปด้วย แบบนี้จะเป็นการแยกคำสุภาออกจากคำสามัญที่เรียกว่า สุภาพตามโลกทัศน์ของผู้ใช้ คือการแยกโดยการใช้ความรู้สึก แต่ก็มีการกำหนดคำสุภาพไว้เป็นหลักตายตัวเพื่อให้ยึดและนำไปใช้เพื่อความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เช่น คำที่ใช้กับพระสงฆ์ คำราชาศัพท์ คำที่หน่วยงานสำนักราชบัณฑิตยสถานได้กำหนดไว้ แบบนี้จะเรียกว่า สุภาพตามขนบและค่านิยม คือการแยกตามหลักการ การที่เราจะแยกคำสามัญกับคำสุภาพออกจากกันจำเป็นต้องหาทฤษฎีหรือแนวความคิดมารองรับเพื่อใช้เป็นเกณฑ์ในการแยกประเภทของคำจะทำให้การจำแนกคำสุภาพออกจากคำสามัญได้ง่ายมากยิ่งขึ้น เป็นยังไงกันบ้างครับเพื่อน ๆ นักอ่านและนักเขียนทุกท่าน ความเข้าใจเรื่องคำสามัญและคำสุภาพ เป็นเรื่องที่ใกล้ตัวกันมากเลยนะครับ แม้จะเป็นเรื่องที่เก่าแต่ก็ยังทำให้ความสงสัยกับผู้คนได้อย่างมากมาย นี่คงจะเป็นความลึกล้ำของภาษาไทย อย่างไรก็ตามถ้าเราหมั่นศึกษามันก็ไม่ยากที่จะเข้าใจนะครับ เครดิตรูปภาพภาพปก ภาพโดย ผู้เขียนภาพที่ 1 ทำไมต้องมีคำสุภาพ ภาพโดย ผู้เขียนภาพที่ 2 คำสุภาพ คำสามัญ ภาพโดย ผู้เขียนภาพที่ 3 แยกคำสุภาพเเละคำสามัญ ภาพโดย ผู้เขียนภาพที่ 4 คำสามัญเเละคำสุภาพ ภาพโดย ผู้เขียน เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !