วัดดอยหลังถ้ำ สถานที่แห่งนี้เป็นสถานปฏิบัติธรรมที่มีชื่อเสียงอีกแห่งงหนึ่งของจังหวัดลำพูน โดยมีประวิติโดยย่อ ดังนี้ วัดแห่งนี้เป็นวัดร้างมาตั้งแต่อดีต ที่เรียกว่าวัดดอยหลังถ้ำ เพราะว่าตั้งอยู่บนเขาที่มีถ้ำเล็ก ๆ อยู่เบื้องล่าง โดยมีตำนานเล่าขานสืบต่อกับมาว่า เป็นถ้ำที่ไปโผล่ ถ้ำหลวงผาเวียง ที่ตำบลป่าพลู ( ข้อเท็จจริงยังไม่แน่ชัดเพราะเป็นเรื่องที่เล่าต่อกันมา ) เมื่อประมาณปี พุทธศักราช 2467 ได้มีท่าน ครูบาปั๋นแก้ว ธมฺมปญฺโญ ( วัดปทุมสราราม หรือ วัดสันปูเลย ) พร้อมด้วยพระเถระอีกหลายรูป ได้ทำการบูรณะ และ ได้จัดให้มีการทำพิธีเข้ารุกมูลกรรม เป็นประจำทุกปี จนพระเถระรุ่นที่มาบูรณะ ได้มรณภาพลง ท่านพระอาจารย์สมคิด ปัญญาวชิโร ก็ได้ทำการพัฒนาต่อมา จนกระทั่งมีการสร้างศาลา และ ศาสนสถานต่าง ๆ ขึ้นมา โดยมีการจัดอบรมและจัดปฏิบัติธรรม ให้กับศาสนิกชนทั่วไป โดยวัดแห่งนี้ได้สร้างศาลาปฏิบัติธรรมหลายหลัง เพื่อให้ปฏิบัติธรรม และมีที่รับรองให้กับผู้เข้าร่วมด้วย ภายในวัดแห่งนี้มีความสงบร่มรื่น และ สะอาดมาก ศาลาที่ให้ปฏิบัติธรรมมีความกว้างขวาง เป็นระเบียบเรียบร้อย มีสัตว์ป่าเช่น กวาง เก้ง และนกยูง ที่อาศัยร่วมกับคนได้โดยไม่หวาดกลัว เมื่อท่านมายังวัดแห่งนี้ ท่านสามารถสักการะพระพุทธไสยาสน์ ที่แกะสลักด้วยต้นมะม่วงป่าทั้งต้น , สักการะกู่อัฐิของครูบาหลายองค์ที่ประดิษฐานไว้ที่นี่ ที่นี่ยังมีจุดชมวิวของบ้านศรีเตี้ย ชมวิถีชีวิตการทำการเกษตรมองจากที่สูง และยังมีมุมกาแฟให้บริการฟรีอีกด้วย ต่อจากนั้น ลงมาชม ทางรถไฟสายเก่า สายประวัติศาสตร์ ที่อดีตสร้างขึ้นเพื่อให้ขนไม้จาก หมู่บ้านท่าหลุก อำเภอเวียงหนองล่อง ไปยังบ้านทุ่งม่าน อำเภอบ้านโฮ่ง ต่อไปยังอำเภอลี้ เพื่อส่งไปยังจังหวัดนครสวรรค์ และ ภาคกลาง ที่แห่งนี้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่ง คือ กิ่วคอควาย การเจาะหินให้เป็นหน้าผา ประกบกัน มีช่องตรงกลางให้รถไฟที่ขนไม้ผ่าน ปัจจุบันเหลือความยาวเพียง 50 เมตร และทางเทศบาลตำบลศรีเตี้ย ได้นำเอาไม้หมอน และ รางรถไฟมาจัดวาง เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้มาศึกษาประวัติศาสตร์ และ ถ่ายรูปเป็นที่ระลึก ที่นี่จึงจัดได้ว่าเป็นแหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นในยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 การเดินทางนั้น ท่านเริ่มต้นที่จุดแรกถนนหลัก กิโลเมตรที่ 0 ของถนนหมายเลข 1010 ท่าลี่ – ม่วงโตน ขับมาถึงกิโลเมตรที่ 8.5 จะมีสามแยกเลี้ยวขวา ไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตรก็ถึงที่หมาย หลังจากไหว้พระขอพรที่วัดดอยหลังถ้ำแล้ว แวะชมสถานที่ประวัติศาสตร์แห่งนี้ นับว่าคุ้มค่ากับการเดินทางมากเลยทีเดียวหมายเหตุ ผู้เขียนเป็นผู้ถ่ายรูปเองทั้งหมด