กล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ ค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบดวงแรก พร้อมถ่ายภาพไว้ได้สำเร็จ

กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงใหม่เป็นครั้งแรก นับตั้งแต่เริ่มปฏิบัติการในอวกาศ โดยสามารถถ่ายภาพดาวเคราะห์ดวงนี้ไว้ได้อย่างชัดเจน นับเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญในภารกิจค้นหาดาวเคราะห์ที่อยู่นอกระบบสุริยะของมนุษยชาติ

ดาวเคราะห์ดวงใหม่นี้มีชื่อว่า TWA 7b ซึ่งโคจรรอบดาวฤกษ์มวลต่ำชื่อ ซีอี แอนต์เลีย (CE Antliae) หรือที่รู้จักในชื่อ TWA 7 ตั้งอยู่ห่างจากโลกประมาณ 111 ปีแสง ดาวเคราะห์ดวงนี้มีมวลประมาณ 100 เท่าของโลก หรือคิดเป็นเพียง 0.3 เท่าของมวลดาวพฤหัสบดี ถือเป็นดาวเคราะห์นอกระบบที่มีมวลน้อยที่สุดเท่าที่เคยมีการบันทึกภาพไว้โดยตรง

ซีอี แอนต์เลีย (CE Antliae) เป็นดาวฤกษ์อายุน้อยมาก มีอายุเพียงไม่กี่ล้านปีเท่านั้น เมื่อเทียบกับดวงอาทิตย์ของเราที่มีอายุราว 4,600 ล้านปี ระบบดาวนี้โดดเด่นเพราะมี “ดิสก์เศษซาก” หรือวงแหวนฝุ่น 3 ชั้นล้อมรอบ ซึ่งสามารถมองเห็นได้จากมุม “เหนือ” โดยตรงจากโลก ช่วยให้นักดาราศาสตร์มองเห็นโครงสร้างภายในได้อย่างชัดเจน

ขณะถ่ายภาพวงแหวนดังกล่าว กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ตรวจพบจุดกำเนิดรังสีอินฟราเรดที่สอดคล้องกับตำแหน่งของ TWA 7b จากนั้นนักดาราศาสตร์ได้ทำการจำลองการก่อตัวของช่องว่างในวงแหวน ซึ่งยืนยันการมีอยู่ของดาวเคราะห์ดวงนี้ เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของมันสร้าง "หลุม" ไว้ในจานฝุ่น

กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) มีความสามารถพิเศษในการตรวจจับรังสีอินฟราเรด ซึ่งเหมาะสมกับการสังเกตดาวเคราะห์มวลน้อยและอายุน้อยเช่น TWA 7b โดยกล้อง MIRI (Mid-Infrared Instrument) และอุปกรณ์โคโรนาแกรฟที่ช่วยบังแสงจากดาวฤกษ์แม่ ทำให้สามารถจับภาพรังสีจากดาวเคราะห์ได้แม้อยู่ในบริเวณที่มีแสงจ้าจากศูนย์กลางระบบดาว

แม้ TWA 7b จะเป็นดาวเคราะห์นอกระบบดวงแรกที่กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ค้นพบและถ่ายภาพโดยตรงได้สำเร็จ แต่ด้วยความสามารถที่เหนือชั้นของกล้องโทรทรรศน์มูลค่า 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือ 370,000 ล้านบาท นักวิทยาศาสตร์เชื่อมั่นว่าจะมีการค้นพบดาวเคราะห์น้ำหนักเบาอื่น ๆ ตามมาอีกมาก

งานวิจัยนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Nature หนึ่งในวารสารวิทยาศาสตร์ชั้นนำของโลก

Full sized image of the JWST's observations of the star CE Antliae and its exoplanet TWA 7b. (Image credit: A.-M. Lagrange and al. - Evidence for a sub-jovian planet in the young TWA7 disk, 2025)