ความรู้และเทคโนโลยีที่เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดทำให้ทักษะการทำงานอย่างบางที่เคยสำคัญ กลับเป็นเพียงทักษะทั่วไปที่ไม่จำเป็นต้องมี หรือแทบจะถูกเตรียมโยนลงถังขยะไปแล้วในโลกอนาคตเนื่องจากการเกิดขึ้นของ AI (Artificial Intelligence) หรือก็คือหุ่นยนต์ปัญญาประดิษฐ์ที่ทุกวันนี้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและอำนวยความสะดวกให้กับธุรกิจรอบด้าน ทักษะบางอย่างที่เจ้าตัวหุ่นยนต์สามารถทำแทนได้ จึงกำลังจะกลายเป็นทักษะที่ตกกระป๋องในเร็วๆ นี้ แล้วทักษะใดบ้างละ ที่จะยังคงอยู่และสำคัญมากๆ ในโลกการทำงานแห่งอนาคต วันนี้ภัสมี 10 ทักษะการทำงาน ที่ ‘จำเป็น’ ต้องรู้และฝึกฝนให้เกิดความชำนาญให้ได้ก่อนที่วันนั้นจะมาถึง เพราะฉะนั้นภัสพูดได้เลยว่าใครที่มองผ่านบทความนี้ไป คุณกำลังทำ ‘พลาด’ อย่างใหญ่หลวงเลยล่ะ ไม่รอช้า ไปชมกันเลยค่ะ1. ทักษะการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนPhoto by rawpixel.com from Pexels เวลาที่หมุนไป ได้พาเอาความคิด ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และสิ่งต่างๆ รอบตัวให้มีความซับซ้อนมากขึ้น เด็กๆ ที่จะเติบโตมาเป็นคนทำงานในโลกอนาคตจึงจำเป็นต้องทำให้มั่นใจว่าเราจะสามารถแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนมากขึ้นได้เช่นเดียวกัน สิ่งที่สำคัญคือต้องตามให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงและความเป็นไปบนโลกอยู่เสมอ หมั่นศึกษาหาความรู้ในเรื่องใหม่ๆ ทำความเข้าใจ และฝึกฝนการแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนอยู่เสมอค่ะ ภัสเองเป็นคนที่พยายามตามหาข่าวสารเกี่ยวกับเทนด์ในอนาคตอยู่ตลอด เพื่อที่เราจะได้ก้าวไปข้างหน้า และเตรียมพร้อมรับมือกับเทรนด์ที่จะเกิดขึ้นได้ไวกว่าคนอื่นหนึ่งก้าว ภัสขอแนะนำหนังสือ TCDC Trend E-book ซึ่งเป็นหนังสือที่ทาง TCDC จะเผยแพร่ให้คนไทยได้รับข่าวสาร เตรียมพร้อมกับเทรนด์ในโลกอนาคตกันตั้งแต่ช่วงปลายปีของทุกๆ ปี ทำให้เรามีเวลาอ่าน และเตรียมตัวแย่งชิงพื้นที่ตลาดของเทรนด์ในอนาคตกันก่อนเริ่มปีใหม่เลยค่ะ2. ทักษะการคิดวิเคราะห์แยกแยะPhoto by rawpixel.com from Pexels ทักษะต่อมาที่สำคัญไม่แพ้กันก็คือการวิเคราะห์สถานการณ์ให้แตก เข้าใจทั้งความเป็นมาในอดีต สาเหตุของวิกฤต ผลกระทบในปัจจุบัน และแนวโน้ม ทิศทางที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต จากประสบการณ์การเรียนในคลาสมหาลัยที่อาจารย์บังคับให้อ่านและวิเคราะ์ข่าววิกฤตเศรษฐกิจโลกที่สำคัญๆ มากมาย ภัสจึงอยากแนะนำน้องๆ ให้ฝึกฝนทักษะการวิเคราะห์ดังนี้ค่ะ ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจความเป็นมา เหตุการณ์หรือวิกฤตต่างๆ ที่สำคัญๆ ของโลกในอดีตเสียก่อนค่ะ เราต้องเข้าใจว่าในตอนนั้นบ้านเมืองเป็นอย่างไร ทำไมจึงเกิดวิกฤตดังกล่าว ประเทศใดเป็นพันธมิตรหรือเป็นศัตรูกับประเทศใด และจากเหตุการณ์นั้น ประเทศใดได้รับผลกระทบในแบบใด ใครเป็นตัวละครสำคัญในเหตุการณ์ ผู้ถือหุ้น ผู้ร่วมลงทุนที่จะมีส่วนได้ ส่วนเสียในวิกฤตหรือเหตุการณ์นี้เป็นใครบ้าง และจากผลเสียที่เกิดขึ้นกับประเทศหนึ่ง จะกลายเป็นโอกาศหรือทำเลทองในการช่วงชิงผลประโยชน์ของประเทศใดหรือไม่ เมื่อรู้แบบนี้แล้วจะทำให้เราเข้าใจวิกฤตต่างๆ ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันและผลกระทบในอนาคตมากยิ่งขึ้นว่าทำไมมันจึงเป็นอย่างนี้ เพราะสุดท้ายแล้ว ปัญหาหรือวิกฤตที่เรากำลังเผชิญอยู่ในทุกวันนี้ ก็ล้วนแต่เป็นผลพวงมาจากสงครามหรือวิกฤตใหญ่ๆ ในอดีตทั้งสิ้นค่ะ3. ทักษะความคิดสร้างสรรค์Photo by Kaboompics .com from Pexels แจ็คหม่าเคยพูดเอาไว้ว่า “Don’t try to be the best, be the first” นั่นก็คืออย่าพยายามที่จะเป็นที่สุด แต่ให้เป็น ’คนแรก’ ที่คิดค้น หรือทำสิ่งๆ นั้นขึ้นมา ด้วยคำพูดนี้เอง ทำให้เราไม่แปลกใจเลยว่าเจ้าของ Facebook, Starbuck หรือแบรนด์ดังระดับโลกในทุกวันนี้ ก็ล้วนเกิดจากการที่พวกเขาสร้างประสบการณ์แปลกใหม่ ที่ไม่เคยมีใครคิดได้ ให้คนทั้งโลกได้สัมผัสและลิ้มลอง เพราะฉะนั้นการฝึกจินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ และกล้าที่จะแตกต่างจึงเป็นทักษะที่สำคัญที่จะทำให้เราเป็นคนที่โดดเด่นและเป็นที่ต้องการอยู่เสมอค่ะ 4. ทักษะการจัดการทรัพยากรคนPhoto by rawpixel.com from Pexels จะสังเกตุได้ว่าผู้นำที่ดีจำเป็นต้องควบคุมคนและสั่งงานคนให้เป็น มิเช่นนั้นจะควบคุมบริษัทให้เติบโตก้าวไปข้างหน้าไม่ได้ ผู้นำต้องให้ความสำคัญกับการจัดสรรทรัพยากรย์คนในบริษัท สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่มีคุณภาพและยุติธรรม รวมถึงการมีจิตวิทยาเพื่อใช้ในการพูดคุยและรับมือกับคนในประเภทที่หลากหลายด้วยนะคะ5. ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นPhoto by rawpixel.com from Pexels มนุษย์เป็นสัตว์สังคมค่ะ เราไม่สามารถอยู่ตัวคนเดียวบนโลกได้ รวมถึงไม่สามารถไต่เต้าขึ้นไปยังจุดที่สูงที่สุดได้เพียงลำพังอีกด้วย เพราะฉะนั้นเราต้องมีทักษะการทำงานร่วมกับคนที่ดี ทำงานกับคนให้ได้หลายหลายรูปแบบ และรู้ว่าเมื่อประสบปัญหาการทำงานกับใครจะต้องหาทางออกอย่างไร การสร้างทีมเวิร์ค หรือให้ความสำคัญกับคนจึงเป็นสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันเลยค่ะ 6. ทักษะความฉลาดทางอารมณ์Photo by rawpixel.com from Pexels คนเราจะมีเพียง IQ อย่างเดียวไม่ได้ จำเป็นต้องมี EQ ด้วยเพื่อไม่ให้มีปัญหากับการเอาตัวรอดในชีวิตประจำวัน การมีความฉลาดทางอารมณ์สามารถฝึกง่ายๆ ด้วยการรู้จักตนเอง ตระหนักรู้ถึงอารมณ์ของตัวเราเองและความรู้สึกของผู้อื่น เราต้องรู้ว่าตอนนี้เรากำลังรู้สึกอย่างไร เรากำลังดีใจ เสียใจ หรือโมโห ยกตัวอย่างง่ายๆ อย่างเวลาที่เรากำลังหัวเสีย หรือโมโหกับสิ่งใดอยู่ เราต้องมีสติและรู้สึกตัวให้ได้ว่าตอนนี้เรากำลังโมโหมากอยู่นะ เมื่อเรารู้ตัวแล้ว จะทำให้ง่ายขึ้นในการที่จะควบคุมอารมณ์ การกระทำและคำพูด ไม่ให้สถานการณ์บานปลายจนเกินไป 7. ทักษะการตัดสินใจPhoto by rawpixel.com from Pexels การตัดสินใจเกิดขึ้นในทุกๆ วันและวันละหลายเวลาอยู่แล้วเป็นปกติจนบางทีเราอาจไม่รู้ตัว เช่นตัดสินใจว่าจะทานอะไรดี จะซื้ออะไรดีระหว่างสิ่งนี้กับสิ่งนั้น การเดินเข้าร้านลดราคาก็จำเป็นต้องคิดวิเคราะห์และตัดสินใจว่า ซื้อไปแล้วจะคุ้มหรือไม่ จะเสียใจที่หลังหรือไม่ หรือมีอะไรที่คุ้มกว่าของที่ลดราคา เพราะบางทีของที่ลดราคามักมาจากของที่กำลังจะหมดอายุภายในร้าน และพนักงานก็จำเป็นต้องปล่อยของเหล่านี้ออกไปให้หมดก่อนที่จะกลายเป็นของเสียนั่นเองค่ะ กับในการทำงานก็เช่นกัน นักธุรกิจจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์ที่แม่นยำเพราะการตัดสินใจของเขานั้นสามารถชี้เป็นชี้ตาย จะรับทรัพย์หรือล้มละลายได้เพียงแค่คำพูดและปลายปากกาเท่านั้นค่ะ การฝึกฝนทักษะนี้จึงทำได้โดยการฝึกคิดเคราะห์ข้อดี ข้อเสีย หรือค้นหาทางเลือกอื่นที่ดีกว่า (หากมี) ก่อนตัดสินใจซื้อ ขาย หรือกระทำการบางอย่างลงไป 8.ทักษะทางด้านการบริการPhoto by ELEVATE from Pexels ไม่ว่าการทำงานในบริษัทใด ลูกค้าก็คือพระเจ้า หรือเป็นตัววัดจำนวนเม็ดเงินที่จะเข้ากระเป๋าของเรา เพราะฉะนั้นจึงจำเป็นต้องเข้าใจลูกค้า และสามารถให้การบริการที่ถูกต้อง ประทับใจอยู่เสมอ เริ่มต้นง่ายๆ จากการรู้ว่าคนรอบตัวเราเป็นคนอย่างไร ชอบอะไร ไม่ชอบอะไร ทำให้เราสามารถที่จะสร้างความประทับใจให้คนผู้คนได้หลากหลายมากยิ่งขึ้นค่ะ 9. ทักษะการเจรจารPhoto by rawpixel.com from Pexels การ ’พูดได้’ ไม่สำคัญเท่ากับการ ’พูดเป็น’ ใครๆ ก็สามารถพูดจา อธิบาย สื่อสารกับคนทั่วไปได้กันทั้งนั้นค่ะ แต่จะมีสักกี่คนที่มีวาจาเก่งกล้า สามารถควบคุม ชักจูงจิตใจคนฟังให้เพลินเพลินและคล้อยตามความต้องการของเราได้ในที่สุด ทักษะนี้ฟังดูไม่ง่ายเลยใช่มั้ยล่ะคะ แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะฝึกไม่ได้ เราสามารถเริ่มต้นได้จากการทำความเข้าใจว่าอะไรเป็นองค์ประกอบของการพูด ที่จะทำให้ผู้ฟังเปลี่ยนใจจากสิ่งหนึ่งไปหาอีกสิ่งหนึ่งที่ซึ่งพวกเขาคิดว่าเป็นสิ่งที่ดีกว่าได้ อย่าลืมนะคะ Practice Makes Perfect 10. ทักษะการยืดหยุ่นทางความคิดPhoto by rawpixel.com from Pexels โลกทุกวันนี้เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ความไม่แน่นอนกลายเป็นความแน่นอนที่เด่นชัดที่สุด สมัยเด็กๆ ที่บ้านของภัสทำธุรกิจเกี่ยวกับกล้องฟิมล์ค่ะ รายได้ของเราอยู่ในระดับที่ดีมาโดยตลอดจนกระทั่งเมื่อเข้าสู่ยุคที่เป็นรอยต่อระหว่างยุคฟิมล์กับยุคดิจิตัล การไม่ศึกษาหาความรู้ ไม่ตระหนักถึงความรุนแรงของสิ่งที่จะเข้ามาใหม่ ทำให้เมื่อกระเเสดิจิตัลเริ่มเบียดตัวเข้ามาในประเทศไทย ภายในระยะเวลาอันสั้น ก็สามารถปล่อยหมัดลูกใหญ่เข้าใส่ผู้ทำกิจการเกี่ยวกับกล้องฟิลท์จนเจ๊งไม่เป็นท่าเลยละค่ะ เพราะฉะนั้น เราจง ‘หยุด’ ยึดติด และเชื่อมั่นกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากจนเกินไป ต้องรู้จักเรียนรู้ และมีความยื่นหยุ่นทั้งในเรื่องของชีวิต การงาน และความคิด หากวันหนึ่งโลกเปลี่ยนไป เราจะได้ตั้งรับกับมันและพร้อมปรับตัว เปลี่ยนแปลงให้ทันกับสิ่งใหม่ๆ ที่จะเข้ามาชนจนของเก่าเซและตกหน้าผาไปในที่สุดค่ะ และนี่ก็คือ 10 ทักษะที่สำคัญที่เราจำเป็นต้องมีก่อนเข้าสู่ตลาดการทำงานในอนาคต (21st Century Skills) อย่ามัวแต่รอให้ถึงเวลาอันใกล้ จึงค่อนเริ่มฝึกฝน เพราะโอกาสดีๆ มีไว้ให้คนที่พร้อมคว้าไว้ในทันทีเท่านั้น ใครไวกว่า ย่อมได้ที่ทำเลที่ดีกว่าคนที่เข้ามาทีหลัง จริงมั้ยละคะ เพราะฉะนั้นเริ่มแบ่งเวลาให้กับการเรียนและฝึกฝนทักษะต่างๆ ในทุกๆ วัน ภัสรับรองว่าผลจากการลงทุนลงแรงฝึกหนักในครั้งนี้ จะทำให้เราเป็นผู้สมัครที่โดดเด่นที่สุดในทุกๆ การแข่งขัน เราไม่จำเป็นต้องอ้อนวอน ร้องขอให้บริษัทที่ไหนรับเราเข้าทำงาน เเต่ในทางกลับกันทางฝั่งนั้นต่างหากที่จะต้องยื่นข้อเสนอแข่งกันเพื่อให้ได้คนที่ดีที่สุดอย่าง ‘เรา’ เข้าไปทำงานแทน ฟังแบบนี้แล้วดูน่าสนุกขึ้นมาบ้างหรือยังคะ?