เตือน "มหาแผ่นดินไหว" แอ่งนันไค-ญี่ปุ่น อาจคร่าชีวิตเกือบ 300,000 ราย
รัฐบาลญี่ปุ่นเปิดเผยว่า จากการประเมินว่า หาก “แอ่งนันไค” เขย่าอย่างรุนแรงจนกลายเป็น “มหาแผ่นดินไหว” ที่มีความรุนแรงระดับ 9 แมกนิจูด อาจคร่าชีวิตผู้คนได้ถึง 298,000 ราย
ดูเป็นตัวเลขมหาศาล แต่นี่เป็นการปรับลดลงมาแล้ว จากการประเมินก่อนหน้านี้ เมื่อปี 2012-2013 ที่คาดว่าอาจมีผู้เสียชีวิตมากถึง 323,000 ราย
ตัวเลขที่น้อยลงถึงเกือบ 30,000 รายนี้ เป็นผลมาจากการเพิ่มขึ้นของอาคารที่ทนทานต่อแผ่นดินไหวมีมากขึ้น และมีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับการอพยพผู้ประสบภัยจากคลื่นยักษ์สึนามิมากขึ้นด้วย
แต่อย่างไรก็ตาม ยังคงลดลงน้อยความเป้าหมายของรัฐบาลที่ต้องการลดจำนวนผู้เสียชีวิตลงให้ได้ 80% และหวังให้อาคารบ้านเรือนพังเสียหายเพียง 50% จากคาดการณ์เดิม
“มหาแผ่นดินไหว” (Mega-quake) ของญี่ปุ่น ถูกกล่าวขานถึงมานานแล้วว่ามีโอกาสที่จะเกิดสูงมาก เนื่องจากบริเวณ “แอ่งนันไค” หรือ Nankai Trough ซึ่งเป็นร่องน้ำลึกรูปตัวยู (U) ที่ลึกราว 4,000 เมตร เป็นพื้นที่ที่เกิดแผ่นดินไหวทอดยาวไปตามชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกของญี่ปุ่น ตั้งแต่ชิสึโอกะ ไปจนถึงตอนใต้ของเกาะคิวชู รวมระยะทางประมาณ 900 กิโลเมตร
แผ่นดินไหวจุดนี้เป็นผลจาก แผ่นเปลือกโลกทะเลฟิลิปปินส์ “มุดตัวอย่างช้า ๆ” ลงไปใต้แผ่นเปลือกโลกที่ญี่ปุ่นตั้งอยู่ และในระหว่างที่แผ่นเปลือกโลกเคลื่อนไหวอย่างช้า ๆ มันก็จะค่อย ๆ สะสมพลังงาน ก่อนที่จะปลดปล่อยออกมา และทำให้เกิดเป็นแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ หรือมหาแผ่นดินไหวได้
ในช่วง 1,400 ปีที่ผ่านมา “แผ่นดินไหวใหญ่ที่แอ่งนันไค” มักเกิดขึ้นในทุก 100-200 ปี ที่ผ่านมาเคยมีการบันทึกสถิติแผ่นดินไหวที่เกิดบริเวณรอบแอ่งนันไค มาแล้ว 13 ครั้ง โดยครั้งล่าสุดที่เคยเกิดแผ่นดินไหวรอบแอ่งนันไค คือ วันที่ 21 ธันวาคม 1946 หรือเมื่อ 79 ปีก่อน เป็นแผ่นดินไหวขนาด 8.1 คร่าชีวิตผู้คน 1,330 คน
ทำให้ผู้เชี่ยวชาญคาดการณ์ว่า อาจเกิด “มหาแผ่นดินไหว” ครั้งใหม่ ระหว่างปี 2030-2040 (2573-2583) ที่คาดว่าจะรุนแรงกว่าแผ่นดินไหวใหญ่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของญี่ปุ่นเมื่อปี 2011 ถึงกว่า 10 เท่าตัว
ศูนย์จัดการภัยพิบัติแห่งญี่ปุ่น เผยว่า หากเกิดแผ่นดินไหวขนาด 7 แมกนิจูดขึ้นไปบริเวณแอ่งนันไคจริง คาดว่าจะรับรู้ได้ใน 764 เขตเทศบาล ใน 31 จังหวัด จากทั้งหมด 47 จังหหวัด และอาจเกิดสึนามิสูงอย่างน้อย 3 เมตร ไปจนถึง 34 เมตร
ผลจากการประเมินล่าสุดของรัฐบาลญี่ปุ่นที่เปิดเผยเมื่อวันจันทร์ (31 มีนาคม 2025) เผยว่า จำนวนผู้เสียชีวิตจากสึนามิ จะมากถึง 215,000 คน, เสียชีวิตจากตึกที่พังถล่มราว 73,000 คน และอีกราว 9,000 คนจากเหตุเพลิงไหม้ พร้อมประเมินว่าอาจมีอาคารกว่า 2.35 ล้านหลังเสียหายจากไฟไหม้
และนอกจากนี้ นี่ยังเป็นครั้งแรกที่รัฐบาลประเมินว่า อาจมี “ผู้เสียชีวิตจากความเกี่ยวข้องกับภัยพิบัติ” เช่น อาการป่วยเลวร้ายลง ระหว่างที่ต้องพักพิงที่ศูนย์ ราว 26,000-52,000 คน
ผลการประเมินดังกล่าว อิงจากกรณีที่เลวร้ายที่สุด คือ เกิดแผ่นดินไหวขนาด 9 ในช่วงกลางดึกของฤดูหนาว ที่ทำให้ผู้คนไม่ทันได้เตรียมตัวสำหรับการอพยพ
ส่วนมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจอาจสูงถึง 270 ล้านล้านเยน หรือราว 61 ล้านล้านบาท สูงกว่าที่เคยประเมินก่อนหน้านี้ 30 ล้านล้านเยน