ช้าง ช้าง ช้าง ช้าง ช้าง น้องเคยเห็นช้างหรือเปล่า ? ถ้าถามเด็กไทยในวันนี้ คิดว่าทุกคนคงรู้จักจักช้างอย่างแน่นอน แต่ผู้เขียนก็ไม่แน่ใจเหมือนกัน ว่าจะมีเด็กสักกี่คนที่เคยเห็นช้างตัวเป็น ๆ ช้างเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองของไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ มีบันทึกความสำคัญของช้างในแง่มุมต่าง ๆ ทั้งเป็นสัตว์คู่บารมีของพระมหากษัตริย์ มีส่วนช่วยในการทำสงคราม อย่างการทำยุทธหัตถีในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช จนถึงเป็นเครื่องบรรณาการเพื่อแสดงความสวามิภักดิ์ของหัวเมืองประเทศราช หรือกระทั่งเป็นสิ่งแสดงฐานะ ความมั่งคั่ง ในชนชั้นปกครอง นอกจากนี้ ช้างยังมีส่วนในวิถีชีวิตของประชาชนทั่วไป เช่นในพิธีกรรมทางศาสนา การบวช เรื่อยมาจนเป็นสัตว์เศรษฐกิจในยุคอุตสาหกรรมการทำไม้รุ่งเรือง จนถึงวันนี้ ช้างไทยดูจะเป็นสัตว์ที่มีประโยชน์ลดน้อยลง จนอาจจะเหลือแค่ความเป็นภาพลักษณ์ของสัตว์คู่บ้านคู่เมืองที่เราพยายามอนุรักษ์ไว้เท่านั้น ? ภาพประกอบโดย Katie Hollamby from Pexels ประวัติของวันช้างไทย เริ่มตั้งแต่คณะอนุกรรมการประสานงานการอนุรักษ์ช้างไทย ได้พิจารณาเห็นสมควรกำหนดวันช้างไทยขึ้น เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนหันมารักและหวงแหนช้าง ตลอดจนให้ความสำคัญกับการช่วยเหลือ และอนุรักษ์ช้างให้มากขึ้น โดยคณะกรรมการฯได้เลือกวันที่ 13 มีนาคม ซึ่งเป็นวันที่คณะกรรมการคัดเลือกสัตว์ประจำชาติ ได้เคยมีมติเลือกให้ช้างเผือกเป็นสัญลักษณ์ของประเทศไทยในปี 2506 เป็นวันช้างไทย ทั้งนี้ ได้ขอการสนับสนุนจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์นำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีตามลำดับขั้น จนเมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2541 คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบ ให้วันที่ 13 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันช้างไทย นับตั้งแต่ปี 2541 เป็นต้นมา ภาพจากสื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องช้าง ของมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า ปัจจุบันมีศูนย์บริบาลช้างหลายแห่งที่พยายามรณรงค์ให้ประชาชนเกิดจิตสำนึกและตระหนักถึงความสำคัญของช้าง ตลอดจนเชิญชวนให้ประชาชนร่วมกันทำกิจกรรมเพื่ออนุรักษ์ช้างไทยในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ที่สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ (ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย) อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ศูนย์บริบาลช้างบ้านปางหละ อ.งาว จ.ลำปาง และโรงพยาบาลช้างกระบี่ ต.เพหลา อ.คลองท่อม จ.กระบี่ ภาพประชาสัมพันธ์วันช้างไทยจากสถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ กำหนดจัดงานวันช้างไทย ประจำปี 2563 ระหว่างวันที่ 12 – 14 มีนาคม 2563 โดยมีกิจกรรมดังนี้ วันที่ 12 มีนาคม เวลา 06.30 น. พิธีบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บำเพ็ญกุศลให้กับช้าง และการประกวดซุ้มอาหารช้าง วันที่ 13 มีนาคม เวลา 09.00 น. พิธีเปิดงาน พิธีฮ้องขวัญช้าง ผูกขวัญช้าง ร่วมเลี้ยงอาหารช้างบนสะโตก ช่วงบ่ายมีการแสดงช้าง กิจกรรมช้างอาบน้ำ และชมวิถีเลี้ยงช้างปล่อยโขลงที่บริเวณอ่างน้ำข้างโรงเรียนฝึกควาญ วันที่ 14 มีนาคม เวลา 08.30 น. ทำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้ง และถวายภัตตาหารแด่พระสงฆ์ พิธีมอบรางวัลควาญช้างดีเด่นประจำปี 2562 ช่วงบ่ายมีกิจกรรมเลี้ยงสะโตกช้าง ชมวิถีช้างเลี้ยงปล่อยโขลงบริเวณอ่างน้ำข้างโรงเรียนฝึกควาญ คุณผู้อ่านที่สนใจชมงาน สอบถามรายละเอียดได้ที่ สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ (ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย) ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง 054-829322 และ 054-829333 Cover Photo by Jared Butler from Pexels