10 ความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม ช่วงหน้าร้อน ที่มีผลกระทบต่อคน | บทความโดย ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล นอกจากฤดูกาลที่เปลี่ยนไปจะทำให้เรามีการเปลี่ยนแปลงอะไรหลายๆ อย่างแล้ว คุณผู้อ่านรู้ไหมคะว่า สภาพอากาศที่มีความร้อนสูงขึ้นในช่วงหน้าร้อนนั้น กลายเป็นตัวอย่างหนึ่งของฤดูกาลในประเทศไทยของเรา มีทั้งผลดีและส่งผลเสียต่อคนเราได้ โดยถ้าจะพูดเกี่ยวกับเรื่องนี้แบบละเอียดมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของผลกระทบในด้านลบในช่วงหน้าร้อนนั้น อาจจะมีคนจำนวนน้อยที่พอจะมองภาพออกแบบชัดเจน แต่ไม่ต้องกังวลใจไปค่ะ เพราะในบทความนี้ผู้เขียนมีข้อมูลดีๆ มาส่งต่อแล้ว ที่อ่านจบจะทำให้คุณผู้อ่านได้รู้มากขึ้นว่า ทำไมบางอย่างเกิดขึ้นหลังจากที่อากาศร้อนขึ้น และต่อจากนั้นข้อมูลในบทความนี้ยังจะสามารถเป็นแนวทางให้กับคุณผู้อ่านได้นำไปเฝ้าระวังถึงผลเสียด้านอื่นๆ ได้อีกด้วย ดังนั้นต้องค่อยๆ อ่านไปเรื่อยๆ และทำความเข้าใจจนจบนะคะ และถ้าอยากรู้แล้วว่า ฤดูร้อนสามารถส่งผลกระทบอะไรต่อคนเราได้บ้าง เรามาอ่านต่อกันเลยดีกว่า กับเนื้อหาที่น่าสนใจดังต่อไปนี้ 1. อุณหภูมิสูงจัด อากาศที่ร้อนจัดในช่วงหน้าร้อนไม่ได้เป็นแค่เรื่องของความไม่สบายตัวเท่านั้นนะคะ แต่คือปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของคนเราอย่างมาก อุณหภูมิที่สูงขึ้นทำให้ร่างกายต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อระบายความร้อน ที่อาจนำไปสู่ภาวะต่างๆ ได้ นอกจากนี้ความร้อนยังส่งผลต่อกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และผู้ที่มีโรคประจำตัวได้ง่ายเป็นพิเศษ การที่อากาศร้อนจัดยังทำให้การใช้ชีวิตกลางแจ้งเป็นเรื่องยากลำบาก ส่งผลกระทบต่อการทำงาน การเดินทาง และกิจกรรมต่างๆ ที่เราเคยทำได้อย่างปกติ ดังนั้นการเข้าใจถึงผลกระทบของอุณหภูมิที่สูงจัดจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อที่เราจะสามารถเตรียมตัวและป้องกันตนเองจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ 2. ความชื้นสูง นอกจากอากาศที่ร้อนระอุแล้ว ความชื้นที่สูงในหน้าร้อนก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อเราไม่น้อยเลยทีเดียวค่ะ ลองนึกภาพวันที่อากาศร้อนอบอ้าว เหงื่อออกง่าย และรู้สึกเหนียวตัวไปหมด นั่นคือผลจากความชื้นสูง ความชื้นในอากาศที่มากจะขัดขวางการระเหยของเหงื่อ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญของร่างกายในการระบายความร้อน ทำให้เรารู้สึกร้อนมากกว่าอุณหภูมิจริงที่เป็นอยู่ นอกจากนี้ความชื้นสูงยังเป็นสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์บางชนิด ซึ่งอาจส่งผลต่อคนเรา ดังนั้นการทำความเข้าใจถึงผลกระทบของความชื้นสูง จะช่วยให้เราดูแลตัวเองและปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศแบบนี้ได้ดียิ่งขึ้นค่ะ 3. รังสี แสงแดดในหน้าร้อนที่เจิดจ้า ไม่ได้มีแค่ความร้อนอย่างเดียวนะคะ แต่ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่เราต้องให้ความสำคัญ นั่นคือรังสีต่างๆ ซึ่งเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อเราได้โดยตรง เพราะรังสีที่มาพร้อมกับแสงแดดสามารถทำร้ายผิวหนังของเราได้ ตั้งแต่ผิวไหม้แดด ผิวคล้ำเสีย ไปจนถึงความเสี่ยงที่ต่อผิวหนังและดวงตา ที่โดยสรุปแล้วการที่เราเข้าใจถึงอันตรายของรังสีในหน้าร้อน จะช่วยให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการป้องกันตัวเอง เช่น การทาครีมกันแดด การสวมหมวกและแว่นกันแดด เพื่อลดผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับเราค่ะ 4. มลพิษทางอากาศ ในหน้าร้อนที่อากาศอบอ้าว มลพิษทางอากาศก็เป็นอีกหนึ่งปัญหาสำคัญที่เราต้องเผชิญและส่งผลกระทบต่อคนได้ค่ะ จากที่อากาศที่ร้อนและนิ่งมักจะทำให้มลพิษต่างๆ เช่น ฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) ควันพิษจากท่อไอเสีย หรือสารเคมีจากโรงงานอุตสาหกรรม ลอยอยู่ในอากาศได้นานขึ้นและกระจายตัวได้ไม่ดี เมื่อเราหายใจเอาอากาศที่มีมลพิษเหล่านี้เข้าไป ก็จะส่งผลเสียต่อคนเราโดยตรง และอาจทำให้อาการกำเริบในคนบางคนได้ด้วย และมลพิษทางอากาศยังส่งผลกระทบต่อระบบอื่นๆ ในร่างกาย ซึ่งการตระหนักถึงอันตรายของมลพิษทางอากาศในหน้าร้อน และการป้องกันตัวเอง เช่น การสวมหน้ากากอนามัยเมื่อต้องออกไปในที่ที่มีมลพิษสูง หรือการหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งในช่วงที่มีค่าฝุ่นละอองสูง จึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้ามเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงที่สามารถคุกคามตัวเราได้ค่ะ 5. ฝุ่นและลมร้อน ในหน้าร้อนที่เรากำลังเผชิญอยู่นี้ นอกจากความร้อนอบอ้าวแล้ว หลายคนยังมองภาพไม่ออกว่า มีอีกสองสิ่งที่มักมาพร้อมกันและส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของเราก็คือ ฝุ่นและลมร้อน ซึ่งถือเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่น่ากังวล ลมที่พัดในช่วงหน้าร้อนมักจะพัดพาเอาฝุ่นละอองต่างๆ โดยเฉพาะฝุ่นดินที่แห้งและละเอียด รวมถึงมลพิษทางอากาศอื่นๆ ให้ฟุ้งกระจายไปทั่ว ทำให้คุณภาพอากาศที่เราหายใจเข้าไปแย่ลง อาจก่อให้เกิดอาการระคายเคืองได้ง่ายขึ้น ยิ่งไปกว่านั้นลมร้อนที่พัดมาก็ยิ่งทำให้ร่างกายของเรารู้สึกอ่อนเพลียและเสียสมดุลได้ง่าย การที่เราเข้าใจถึงผลกระทบของฝุ่นและลมร้อน จะช่วยให้เราเตรียมตัวป้องกันตัวเองได้ดีขึ้น เช่น การสวมหน้ากากอนามัยเมื่อต้องอยู่ในที่ที่มีฝุ่นมาก หรือการหลีกเลี่ยงการอยู่ในที่โล่งแจ้งที่มีลมร้อนจัดเป็นเวลานาน เพื่อลดความเสี่ยงต่อของตัวเราเองที่มีเกิดขึ้นในหน้าร้อนค่ะ 6. อาหารและน้ำที่ไม่สะอาด อากาศที่ร้อนจัดในหน้าร้อนเป็นปัจจัยที่ทำให้อาหารและน้ำที่ไม่สะอาดได้ง่าย และกลายเป็นปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่น่ากังวลและส่งผลต่อคนได้ง่ายขึ้น เนื่องจากอุณหภูมิที่สูงขึ้นเป็นสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ต่างๆ ในอาหารและน้ำ หากเราเผลอรับประทานอาหารที่ปรุงสุกๆ ดิบๆ หรืออาหารที่เก็บรักษาไม่ถูกสุขลักษณะ รวมถึงดื่มน้ำที่ไม่สะอาด ก็จะมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดโรคที่มีอาหารเป็นสื่อตามมาได้ง่ายๆ ดังนั้นในหน้าร้อนนี้การใส่ใจเรื่องความสะอาดของอาหารและน้ำที่เราบริโภคจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวเราต้องมาแย่ลงจากปัจจัยแวดล้อมที่เรามองข้ามไปค่ะ 7. แมลงและสัตว์พาหนะนำโรค พอเข้าสู่หน้าร้อน อีกสิ่งหนึ่งที่เราต้องระวังเป็นพิเศษ คือ แมลงและสัตว์พาหะนำโรคค่ะ ซึ่งถือเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อคนเราได้อย่างมาก ที่เป็นแบบนั้นเพราะว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นเป็นเหมือนสวรรค์ของแมลงหลายชนิด ทำให้สามารถขยายพันธุ์และออกมาในสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นยุงลาย แมลงวัน แมลงหวี่ หรือสัตว์อื่นๆ ที่อาจนำเชื้อโรคมาสู่เราได้ง่ายขึ้น การถูกแมลงบางชนิดกัดต่อย หรือการสัมผัสกับเชื้อโรคที่แมลงนำมา ก็มีส่วนทำให้มีความเสี่ยง ดังนั้นในหน้าร้อนนี้การดูแลบ้านเรือนให้สะอาด การป้องกันตัวเองจากสัตว์และแมลงพาหนะนำโรคต่างๆ และการระมัดระวังเรื่องสุขอนามัยส่วนตัว จึงเป็นสิ่งสำคัญที่เราไม่ควรมองข้ามนะคะ 8. การเปลี่ยนแปลงของแหล่งน้ำ ในหน้าร้อนที่อุณหภูมิสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง สิ่งหนึ่งที่เราสังเกตเห็นได้ชัดเจนและส่งผลกระทบต่อหลายด้าน คือ การเปลี่ยนแปลงของแหล่งน้ำ"ซึ่งถือเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ เมื่อความร้อนระอุยาวนาน ปริมาณน้ำในแม่น้ำ ลำคลอง หรือบึงต่างๆ มักจะลดลงอย่างเห็นได้ชัด บางแห่งอาจแห้งขอดจนไม่เหลือ สภาพเช่นนี้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการใช้น้ำเพื่อการเกษตร การอุปโภคบริโภค และระบบนิเวศในแหล่งน้ำนั้นๆ สัตว์น้ำอาจขาดแคลนออกซิเจนและตายลง ความหลากหลายทางชีวภาพลดลง ตลอดจนยังทำให้น้ำที่เหลืออยู่อาจมีคุณภาพต่ำลงเนื่องจากสารอินทรีย์ที่เข้มข้นขึ้น หรือเกิดการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ง่าย การเปลี่ยนแปลงของแหล่งน้ำในหน้าร้อนจึงเป็นสัญญาณเตือนถึงความสำคัญของการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน และการเตรียมพร้อมรับมือกับผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อชีวิตประจำวันและสิ่งแวดล้อมรอบตัวเราค่ะ 9. ภัยแล้งและการขาดแคลนน้ำ อากาศที่ร้อนและแห้งแล้งทำให้ปริมาณน้ำในแหล่งต่างๆ ลดลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการอุปโภคบริโภคของเรา ไม่ว่าจะเป็นน้ำดื่ม น้ำใช้ในการทำความสะอาด หรือน้ำเพื่อการเกษตร เมื่อน้ำไม่เพียงพอ การดำเนินชีวิตก็ยากลำบากมากขึ้น อาจเกิดปัญหาความขัดแย้งในการแย่งชิงทรัพยากรน้ำ และส่งผลกระทบต่อสุขอนามัยของเราได้อีกด้วย นอกจากนี้ภัยแล้งยังส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ ทำให้พืชและสัตว์ขาดน้ำและอาหาร ซึ่งอาจนำไปสู่ความเสียหายในวงกว้าง การตระหนักถึงปัญหาภัยแล้งและการช่วยกันประหยัดน้ำ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่เราทุกคนควรใส่ใจ เพื่อลดผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อตัวเราและสิ่งแวดล้อมโดยรวม 10. กิจกรรมกลางแจ้งที่หักโหมเกินไป ถึงแม้ว่าหน้าร้อนจะเป็นช่วงเวลาแห่งความสนุกสนานและกิจกรรมกลางแจ้งต่างๆ แต่การทำกิจกรรมที่เราชอบหักโหมเกินไป ท่ามกลางสภาพอากาศที่ร้อนจัด แบบนี้ก็กลายเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อเราได้โดยตรง เพราะว่าร่างกายของเราต้องทำงานหนักขึ้นมาก เพื่อปรับตัวและระบายความร้อนเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอุณหภูมิสูง หากเราออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากเกินไปโดยไม่พักผ่อนอย่างเพียงพอ หรืออยู่ในที่ที่มีแดดจัดเป็นเวลานาน ก็จะเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะต่างๆ ที่อันตรายได้ง่ายๆ ดังนั้นการทำกิจกรรมกลางแจ้งในช่วงหน้าร้อน จึงควรอยู่ในระดับที่พอดีกับสภาพร่างกายของเรา เลือกช่วงเวลาที่ไม่ร้อนจัดจนเกินไป ดื่มน้ำให้เพียงพอ และพักผ่อนเมื่อรู้สึกเหนื่อยล้า เพื่อให้เราสามารถสนุกกับหน้าร้อนได้และไม่ส่งผลเสียต่อตัวเราเองค่ะ ที่โดยสรุปแล้วนอกจากฤดูร้อนในประเทศไทยของเราจะมีข้อดีแล้ว ในเวลาเดียวกันก็มีสิ่งที่ต้องระวังค่ะ ซึ่งปัจจัยจากผลกระทบที่จะเกิดขึ้นทั้งหมดที่ผู้เขียนได้พูดถึงนั้น จะเห็นได้ว่ามีจำนวนหลายข้อเกี่ยวข้องกับชีวิตปะจำวันของเราโดยตรง และหลายตัวอย่างเราก็มักพบเห็นตามข่าวหรือสื่อต่างๆ อีกด้วย จึงไม่ควรละเลยที่จะหันมาใส่ใจตัวเองในช่วงหน้าร้อนกันค่ะ ถ้าพบว่าแดดร้อนจัด แบบนี้ก็นั่งพักในร่มก่อนก็ได้ค่ะ ถ้าพักไม่ได้ก็ต้องมีการป้องกันตัวเอง ดื่มน้ำให้เพียงพอ และอื่นๆ ตามที่ควรจะเป็นนะคะ และในสถานการณ์จริงนั้นผู้เขียนก็ได้ตระหนักเรื่องผลเสียที่จะเกิดขึ้นเหมือนกันค่ะ และที่พบมาแบบสดๆ ร้อนๆ เลยก็คือ น้าเป็นลมแดดเพราะไปทำสวนผักกลางแดดจ้า และคนที่ทำงานของน้าคนที่รู้จักกันเป็นขั้นรุนแรงมาก และเหตุการณ์จริงของผู้เขียนที่เจอมากับตัวเลยคือ แหล่งน้ำตามธรรมชาติแห้งมากจนมองเห็นดินเลยค่ะ และเวลานั่งในที่ร่มแท้ๆ ก็ยังมีคลื่นความร้อนเป็นระยะๆ มียุงเยอะขึ้นด้วย อาหารก็เสียเร็วและต้องจัดเก็บอย่างดีค่ะ ที่ก็ไม่รู้ว่าตอนนี้คุณผู้อ่านเจอผลกระทบข้อไหนบ้าง ยังไงลองนำข้อมูลในบทความนี้ไปสังเกตและเฝ้าระวังกันค่ะ ด้วยความตั้งใจ ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่มากก็น้อย หากสนใจเนื้อหาเช่นนี้อีก อย่าลืมกดติดตามหรือบุ๊กมาร์กโปรไฟล์ไว้ เพื่อรับข้อมูลใหม่ๆ ในบทความต่อไปค่ะ เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปก โดย @lifeforstock จาก Freepik ภาพประกอบเนื้อหา: ภาพที่ 1 โดย Khanh Le จาก Pexels, ภาพที่ 2, 4 โดยผู้เขียน และภาพที่ 3 โดย Kiptoo Addi จาก Pexels ออกแบบภาพหน้าปกโดยผู้เขียนใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา: พยาบาลศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่เกี่ยวข้องโดยผู้เขียน 8 วิธีเลือกปลากระป๋อง แบบไหนดี น่าซื้อ ดูยังไง 10 สาเหตุที่ทำให้มีแมลงวัน ในสิ่งแวดล้อม รอบบ้านของเรา 10 วิธีส่งเสริมสุขอนามัยดี จากการใส่ใจด้านสิ่งแวดล้อม เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !