ก้าวใหม่ของ Bitcoin โอนเงินผ่านอวกาศด้วย QR Code โดยไม่ต้องพึ่งอินเทอร์เน็ตครั้งแรกของโลก

วันที่ 9 กันยายน ที่ผ่านมา ผู้ใช้งานแพลตฟอร์มเอ็กซ์ (X) ชื่อเดิมทวิตเตอร์@Printer_Gobrrrได้สร้างประวัติศาสตร์ด้วยการทดสอบส่งใบแจ้งหนี้ Bitcoin Lightning ในรูปแบบ QR code ผ่านดาวเทียมสื่อสารค้างฟ้า (QO-100 / Es’hail-2) ได้สำเร็จเป็นครั้งแรกของโลก ความสำเร็จครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของ Bitcoin ในการทำธุรกรรมแบบนอกระบบ (Off-grid) โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาอินเทอร์เน็ตโดยสิ้นเชิง

เบื้องหลังปฏิบัติการจาก QR Code สู่สัญญาณดาวเทียม

กระบวนการเริ่มต้นจากการสร้างใบแจ้งหนี้ Lightning บนกระเป๋าเงินดิจิทัลของผู้ใช้งาน จากนั้นใบแจ้งหนี้นั้นถูกแปลงเป็นไฟล์รูปภาพ และถูกโหลดเข้าไปใน AMSAT-DL Multimedia HS Modem ซึ่งเป็นโมเด็มพิเศษที่สามารถส่งไฟล์โดยใช้การแปลงสัญญาณดิจิทัลได้

ชุดอุปกรณ์ภาคพื้นดินของผู้ทดลองประกอบด้วยจานดาวเทียมพาราโบลาและชุดส่งสัญญาณดิจิทัล รูปภาพใบแจ้งหนี้ได้ถูกส่งขึ้นไปยังเครื่องทวนสัญญาณดิจิทัลของดาวเทียม (Uplink) หลังจากนั้น ดาวเทียมได้ส่งสัญญาณใบแจ้งหนี้กลับมายังโลกผ่านคลื่นความถี่ดาวน์ลิงก์ (Downlink)

เมื่อสัญญาณดิจิทัลถูกส่งกลับมาถึงโลกก็จะถูกถอดรหัสโดยซอฟต์แวร์ของโมเด็ม AMSAT-DL และ QR code ที่ได้กลับคืนมานั้นก็ถูกสแกนด้วยกระเป๋าเงิน Lightning เพื่อทำการชำระเงิน แม้ว่าตัวธุรกรรมการชำระเงินจะยังคงเกิดขึ้นบน Lightning Network แต่คำร้องขอการชำระเงิน (Payment Request) ได้ถูกส่งผ่านระหว่างผู้ส่งและผู้รับโดยไม่พึ่งพาอินเทอร์เน็ตโดยสิ้นเชิง

Lightning Network คืออะไร ?

สำหรับ Lightning Network นั้นคือ โปรโตคอลการชำระเงินที่ถูกสร้างขึ้นมาบนเครือข่าย Bitcoin (Layer 2) เพื่อแก้ปัญหาเรื่องความช้าและค่าธรรมเนียมที่สูงของ Bitcoin ในการทำธุรกรรมขนาดเล็กและบ่อยครั้ง

เปรียบเทียบง่าย ๆ เหมือนกับการเปิดบัญชีชั่วคราว (payment channel) ระหว่างคนสองคน ทำให้สามารถส่ง Bitcoin หากันได้ทันทีด้วยค่าธรรมเนียมที่ต่ำมาก และไม่จำเป็นต้องบันทึกทุกธุรกรรมลงบนบล็อกเชนหลักของ Bitcoin ในทันที แต่จะบันทึกเฉพาะยอดสรุปสุดท้ายเมื่อมีการปิดช่องทางการชำระเงินเท่านั้น

จุดเริ่มเงินแห่งโลกอนาคตที่ไร้พรมแดน

ธุรกรรมครั้งประวัติศาสตร์นี้ตอกย้ำถึง ความทนทานและความยืดหยุ่นของ Bitcoin และพิสูจน์ว่าสกุลเงินดิจิทัลนี้เหมาะสำหรับการเงินนอกระบบ (Off-grid Finance) ซึ่งหมายความว่า Bitcoin สามารถใช้งานได้แม้ในพื้นที่ห่างไกลของโลก ซึ่งการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตอาจถูกจำกัดหรือไม่มีเลย

อย่างไรก็ตาม ธุรกรรม Bitcoin บนอวกาศนั้นเกิดขึ้นมาแล้วหลายครั้งก่อนหน้านี้ เช่น 

ในเดือนสิงหาคม 2019 มีรายงานว่า Blockstream Satellite และ SpaceChain ร่วมกันทำการโอน Bitcoin ครั้งแรกในอวกาศโดยไม่ต้องพึ่งพาอินเทอร์เน็ต

ในเดือนสิงหาคม 2020 มีรายงานว่า Blockstream ได้ทำการส่ง Bitcoin จากดาวเทียม Blockstream Satellite ให้กับอดีตนักบินอวกาศคริส แฮดฟิลด์ (Chris Hadfield)

ในสิงหาคม 2020 มีรายงานว่า SpaceChain ประสบความสำเร็จในการทำธุรกรรมแบบหลายลายเซ็น (multi-signature transaction) บน Bitcoin blockchain จากสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS)

ดังนั้น ธุรกรรมในวันที่ 9 กันยายน 2025 จึงถือเป็นความสำเร็จครั้งสำคัญอีกครั้ง แต่เป็นในแง่ของการเป็นครั้งแรกที่มีการส่ง "ใบแจ้งหนี้ Lightning wallet (QR code)" ผ่านดาวเทียมเพื่อทำการชำระเงินโดยไม่ใช้อินเทอร์เน็ต

ถ้าเป็นวิธีการใหม่ทำไมไม่ได้รับความนิยม ?

การโอน Bitcoin ผ่านดาวเทียมไม่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย เนื่องจากหลายปัจจัยหลัก คือ ความยุ่งยากและต้นทุนของอุปกรณ์ ที่จำเป็นต้องใช้จานรับสัญญาณดาวเทียมและอุปกรณ์เฉพาะทางที่มีราคาค่อนข้างสูง เช่น ชุดอุปกรณ์ของ Blockstream มีราคาตั้งแต่ 500-900 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือ 15,905 - 28,629 บาท รวมถึงความรู้ทางเทคนิคในการติดตั้งและใช้งาน ซึ่งไม่เหมาะสำหรับผู้ใช้ทั่วไป ผู้ใช้งานจึงเป็นกลุ่มเฉพาะทาง หรือ ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีซับซ้อน