ในยุคดิจิทัลที่ความสะดวกสบายมาพร้อมกับภัยคุกคาม มิจฉาชีพได้พัฒนากลโกงให้ซับซ้อนและแนบเนียนยิ่งขึ้น การเตรียมพร้อมและรู้เท่าทันจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการปกป้องทรัพย์สินและความปลอดภัยของเรา บทความนี้จะนำเสนอวิธีการป้องกันตนเองจากกลโกงมิจฉาชีพ และแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องเมื่อตกเป็นเหยื่อ ส่วนที่ 1: วิธีป้องกันตนเองจากกลโกงมิจฉาชีพ (Preventive Measures) การสร้าง "ภูมิคุ้มกันไซเบอร์" เป็นก้าวแรกที่สำคัญที่สุดในการหลีกเลี่ยงการตกเป็นเหยื่อ 1. "ตั้งสติ" และ "ตรวจสอบ" ทุกครั้ง อย่าเชื่ออะไรง่ายๆ หรือรีบร้อน: มิจฉาชีพมักสร้างสถานการณ์เร่งด่วน หรือให้ผลตอบแทนที่สูงเกินจริง (เช่น เงินรางวัล, ผลตอบแทนการลงทุนสูงลิ่ว, การถูกอ้างว่ามีปัญหาทางกฎหมาย) เพื่อให้คุณขาดสติและรีบดำเนินการ ตรวจสอบแหล่งที่มา: หากได้รับโทรศัพท์, SMS, หรือข้อความจากหน่วยงานที่อ้างว่าเป็นธนาคาร, ตำรวจ, หรือหน่วยงานรัฐ ให้สงสัยไว้ก่อนเสมอ ห้ามให้ข้อมูลส่วนตัวหรือทำธุรกรรมทางการเงินทันที ควรวางสาย/หยุดการติดต่อ แล้วโทรศัพท์กลับไปที่ Call Center หรือเบอร์ติดต่อทางการของหน่วยงานนั้นๆ เพื่อตรวจสอบข้อมูลด้วยตัวเอง ระวังการปลอมแปลง: มิจฉาชีพสามารถปลอมชื่อผู้ส่ง SMS (SMS Spoofing) หรือใช้เทคโนโลยี AI ปลอมเสียงคนรู้จักได้ หากมีข้อความหรือสายโทรศัพท์ที่น่าสงสัย ให้ยืนยันตัวตนด้วยคำถามส่วนตัวที่ไม่สามารถค้นหาได้ทางออนไลน์ 2. ปกป้องข้อมูลส่วนตัวและรหัสผ่าน ธนาคารไม่มีนโยบายขอข้อมูลส่วนตัว: ธนาคารหรือหน่วยงานที่น่าเชื่อถือจะไม่มีการขอข้อมูลสำคัญ เช่น เลขบัตรประชาชน, เลขบัญชี, รหัสผ่าน (Password), หรือรหัส OTP ผ่านช่องทางออนไลน์ (อีเมล, SMS, LINE) ตั้งรหัสผ่านที่รัดกุมและเปิดใช้งาน Two-Factor Authentication (2FA): ใช้รหัสผ่านที่ซับซ้อนและแตกต่างกันในแต่ละบริการ และเปิดใช้งานการยืนยันตัวตนสองขั้นตอนทุกครั้งที่ทำได้ เพื่อเพิ่มความปลอดภัย ระวังลิงก์แปลกปลอม (Phishing): ห้ามคลิกลิงก์ที่ส่งมาทาง SMS, อีเมล, หรือโซเชียลมีเดียที่ไม่ทราบที่มา หรือขอให้คุณกรอกข้อมูลส่วนตัว/รหัสผ่าน 3. ระวังการโอนเงิน ตรวจสอบบัญชีปลายทางก่อนโอน: ก่อนโอนเงิน ควรตรวจสอบชื่อบัญชีผู้รับว่ามีประวัติการโกงหรือไม่ ผ่านเว็บไซต์หรือฐานข้อมูลที่เชื่อถือได้ (เช่น www.thaipoliceonline.com) หลีกเลี่ยงการติดตั้งแอปฯ แปลกปลอม: อย่าดาวน์โหลดหรือติดตั้งแอปพลิเคชันนอกเหนือจาก App Store หรือ Play Store โดยเฉพาะหากถูกชักชวนให้ติดตั้งเพื่อทำกิจกรรมทางการเงิน เพราะอาจเป็นแอปฯ ดูดเงิน 4. ติดตามข่าวสารกลโกง หมั่นอัปเดตข้อมูลกลโกงรูปแบบใหม่ๆ จากธนาคาร, สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (บช.สอท.), หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้รู้ทันเล่ห์เหลี่ยมของมิจฉาชีพ ส่วนที่ 2: สิ่งที่ควรทำเมื่อถูกโกง (Response Measures) หากคุณหรือคนรู้จักตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพ สิ่งสำคัญที่สุดคือ "ความรวดเร็ว" และ "การรวบรวมหลักฐาน" ขั้นตอนที่ 1: ติดต่อธนาคารเพื่อ "อายัดบัญชี" ให้เร็วที่สุด โทรแจ้งธนาคารต้นทางทันที: ตามพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566 เมื่อรู้ตัวว่าถูกหลอกให้โอนเงิน ให้รีบโทรแจ้งธนาคารที่คุณโอนเงินออกไป เพื่อให้ธนาคารดำเนินการ อายัดบัญชีปลายทาง (บัญชีม้า) และหยุดยั้งความเสียหาย สายด่วนธนาคาร: โดยส่วนใหญ่ธนาคารจะมีสายด่วนหรือช่องทางเฉพาะสำหรับแจ้งเหตุภัยทางการเงิน/มิจฉาชีพโดยเฉพาะ (ค้นหาเบอร์โทรของธนาคารที่คุณใช้งาน) ธนาคารจะดำเนินการตรวจสอบและออก "เลขอ้างอิง" การแจ้งเหตุ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับขั้นตอนต่อไป ขั้นตอนที่ 2: รวบรวมหลักฐาน รวบรวมหลักฐานทั้งหมดที่เกี่ยวข้องให้มากที่สุด หลักฐานการโอนเงิน: สลิปการโอนเงิน หรือรายการเดินบัญชี ข้อมูลบัญชีมิจฉาชีพ: ชื่อบัญชี, เลขที่บัญชี, ชื่อธนาคาร ช่องทางการติดต่อ: ข้อความสนทนา (LINE, Facebook, SMS), เบอร์โทรศัพท์, โปรไฟล์โซเชียลมีเดีย, ลิงก์เว็บไซต์ที่ใช้หลอกลวง (แคปภาพหน้าจอทั้งหมด) เลขอ้างอิงการแจ้งเหตุ (ถ้ามี): ที่ได้จากธนาคารในขั้นตอนที่ 1 ขั้นตอนที่ 3: แจ้งความร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจ แจ้งความออนไลน์ (แนะนำเพื่อความสะดวก): เข้าสู่เว็บไซต์ ศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (PCT): www.thaipoliceonline.com (ระวังเว็บไซต์ปลอม) ลงทะเบียน/เข้าสู่ระบบ และเลือก "แจ้งเรื่องใหม่" กรอกรายละเอียดและแนบหลักฐานทั้งหมดที่รวบรวมไว้ แจ้งความที่สถานีตำรวจ: นำหลักฐานและเอกสารทั้งหมด (รวมถึงเลขอ้างอิงจากธนาคาร) ไปแจ้งความร้องทุกข์ที่สถานีตำรวจใกล้บ้าน โดยแจ้งความว่า "ต้องการดำเนินคดีให้ถึงที่สุด" ไม่ใช่เพียงลงบันทึกประจำวัน สรุป การป้องกันกลโกงมิจฉาชีพเริ่มต้นที่ตัวเราด้วยการ "ตั้งสติ" "ไม่โลภ" และ "ตรวจสอบข้อมูล" อย่างรอบคอบอยู่เสมอ หากตกเป็นเหยื่อแล้ว ให้ดำเนินการอย่างรวดเร็วโดย "อายัดบัญชี" และ "แจ้งความ" เพื่อให้เจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินการตามกฎหมาย และเพิ่มโอกาสในการระงับความเสียหายให้ได้มากที่สุด เครดิตภาพ ภาพที่ 1 https://pixabay.com ภาพโดย ： nattanan23 ภาพที่ 2 https://pixabay.com ภาพโดย ： Tumisu ภาพที่ 3 https://pixabay.com ภาพโดย ： Sparks_Cologne ภาพที่ 4 https://pixabay.com ภาพโดย ： Tumisu เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !