ศึกเดลิเวอรีจีน "JD.com" ทุ่ม 22,000 ล้านหยวน ดูแลที่พักไรเดอร์

JD.com หนึ่งในบริษัทอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ของจีน ประกาศแผนสนับสนุนที่อยู่อาศัยให้กับไรเดอร์และพนักงานด่านหน้า ด้วยวงเงินรวมกว่า 22,000 ล้านหยวน นับเป็นการขยับเชิงยุทธศาสตร์ในช่วงที่การแข่งขันในตลาดอินสแตนท์รีเทล หรือการส่งสินค้าภายในหนึ่งชั่วโมง กำลังทวีความรุนแรง

ตลอดปีที่ผ่านมา JD.com, Meituan และ Alibaba ต่างทุ่มงบหลายพันล้านดอลลาร์เพื่อทำโปรโมชัน ลดราคา และอุดหนุนค่าขนส่งให้ผู้บริโภค ส่งผลให้มาร์จิ้นกำไรถูกกดลงต่อเนื่อง จนหน่วยงานกำกับดูแลของจีนต้องเรียกแพลตฟอร์มหลักเข้าหารือ และขอให้ลดความดุเดือดของการแข่งขัน หันมาอยู่บนกรอบของการแข่งขันอย่างมีเหตุผลมากขึ้น

ด้านแรงงานแนวหน้า แรงกดดันจากการแข่งขันทำให้ภาระของไรเดอร์เพิ่มสูงขึ้น ทั้งเวลาทำงานที่ยืดเยื้อและเป้าการส่งของในแต่ละวัน ปัจจุบันจีนมีไรเดอร์และคนส่งของราว 12 ล้านคน สวมยูนิฟอร์มสีเหลือง แดง ส้ม น้ำเงิน ของแต่ละแพลตฟอร์ม วิ่งส่งตั้งแต่ชาไข่มุกไปจนถึงสมาร์ตโฟน ทำให้ประเด็นชีวิตการทำงานของแรงงานกลุ่มนี้เริ่มถูกตั้งคำถามในสังคม ผ่านทั้งภาพยนตร์ หนังสือขายดี และคลิปไวรัลบนโซเชียลมีเดีย

การตอบสนองของแพลตฟอร์มจึงเริ่มเปลี่ยนจากการมุ่งเพิ่มประสิทธิภาพล้วน ๆ ไปสู่การลงทุนด้านสวัสดิการ JD.com ระบุว่า ขณะนี้ได้จัดหาที่อยู่อาศัยให้พนักงานแนวหน้าประมาณ 28,000 ยูนิตแล้ว และมีแผนขยายเพิ่มเป็น 150,000 ยูนิตภายใน 5 ปีข้างหน้า 

ขณะที่ Meituan ก็ประกาศลงทุน 10,000 ล้านหยวนในช่วง 5 ปี เพื่อพัฒนาระบบสวัสดิการ และมีโครงการ "Rider Apartments" ในหลายเมืองใหญ่ ให้ไรเดอร์เช่าที่พักในราคาต่ำกว่าตลาดบางพื้นที่ถึงราวครึ่งหนึ่ง

ควบคู่กันนี้ บริษัทต่าง ๆ เริ่มปรับโครงสร้างแรงจูงใจจากระบบลงโทษเมื่อส่งล่าช้า ไปสู่ระบบให้รางวัลเมื่อส่งทันเวลา พร้อมขยายความคุ้มครองประกันสังคมให้กว้างขึ้น สะท้อนพัฒนาการของธุรกิจแพลตฟอร์มจีนที่กำลังพยายามหาจุดสมดุลระหว่างการเติบโตอย่างรวดเร็วกับการดูแลคุณภาพชีวิตของคนทำงานในแนวหน้า ซึ่งเป็นฟันเฟืองสำคัญของเศรษฐกิจดิจิทัลในยุคใหม่