“ลานปลา” เทคนิคการจับปลาแบบโบราณ ของสกลนคร
โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านทรายทอง ตำบลปทุมวาปี อำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร เป็นหนึ่งในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านเกษตรแบบผสมผสาน เช่น การปลูกพืชผัก ผลไม้ ไม้ดอกไม้ประดับ เลี้ยงปลา เลี้ยงสัตว์ ปลูกป่าเป็นแหล่งอาหารชุมชนแล้ว ยังเป็นแหล่งจ้างงาน และแหล่งถ่ายทอดความรู้ทางวิชาการที่เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้านและเทคโนโลยีใหม่ๆ ให้แก่ชาวบ้านนำไปประกอบอาชีพอย่างถูกวิธี และมีผลผลิตเพิ่มขึ้น ลดปัญหาการละทิ้งถิ่นฐาน เพื่อไปรับจ้างในเมืองอีกด้วย
“การสร้างลานปลา” เป็นหนึ่งในภูมิปัญญาท้องถิ่นที่น่าเรียนรู้ในโครงการแห่งนี้ การสร้างลานปลาแบบโบราณของชาวสกลนคร ไม่มีขั้นตอนยุ่งยากอะไร ผู้สนใจสามารถนำองค์ความรู้นี้ไปประยุกต์ใช้กับแหล่งน้ำธรรมชาติทั่วไป หรือสระน้ำทุกพื้นที่
เริ่มจากนำไม้ไผ่มาปัก 4 มุม ในระยะกว้าง 20 เมตร ยาว 15 เมตร นำตาข่ายสีเขียวหรือสีดำ ขนาดความถี่ประมาณ 1 เซนติเมตร มาผูกกับไม้ไผ่ทั้งสี่ด้าน ปล่อยให้ตาข่ายจมอยู่ใต้ผิวน้ำ หลังจากนั้น นำกิ่งไม้มาลอยสุมอยู่เหนือตาข่าย เมื่อสร้างลานปลาเสร็จแล้ว ปล่อยให้ปลาเข้าอาศัยในลานปลา ประมาณ 2-3 สัปดาห์
ก่อนจับปลา 1 วัน ให้นำรำข้าวหรือปลวกมาโปรยเป็นอาหารเลี้ยงปลา เพื่อดึงดูดให้ปลามาว่ายชุมนุมอยู่ใต้ลานปลาเพิ่มมากขึ้น วันรุ่งขึ้น ก่อนจับปลา ให้นำกิ่งไม้ออก จากนั้นจึงค่อยๆ ลากตาข่ายดักปลาขึ้นฝั่งเพื่อเก็บจับปลาใส่ถังสำหรับนำไปทำเป็นอาหารตามที่ต้องการ
วิธีนี้ จะสามารถจับปลาได้ไม่ต่ำกว่าครั้งละ 3-5 กิโลกรัม ชาวสกลนครนิยมทำ ลานปลา ในช่วงฤดูแล้ง เพื่อดึงดูดให้ปลาจำนวนมากเข้ามาหลบซ่อนตัว (จากไอร้อน) อยู่ใต้ร่มเงาลานปลาแห่งนี้
นักท่องเที่ยวที่สนใจ หากเข้าชมเป็นหมู่คณะ จะมีเจ้าหน้าที่ในโครงการ ทำหน้าที่เป็นวิทยากรให้คำแนะนำเรื่องการสร้างลานปลาและการทำเกษตรกรรมผสมผสานอย่างยั่งยืน ผู้สนใจสอบถามข้อมูลได้เพิ่มเติมที่ เบอร์โทรศัพท์ 042-705-470 หรือองค์การบริหารส่วนตำบลปทุมวาปี 042-786-147, 080-762-1018 (ผช.จนท. ส่งเสริมการท่องเที่ยว)