ในช่วงเวลาที่ภาคเกษตรกรรมไทยกำลังเผชิญความท้าทาย ทั้งในเรื่องต้นทุนการผลิต ราคาสินค้าที่ผันผวน และการเข้าถึงตลาดที่ยังไม่ทั่วถึง ภาคธุรกิจเอกชนขนาดใหญ่จำนวนหนึ่งเริ่มเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในการสร้างโครงสร้างรองรับเศรษฐกิจฐานราก โดยเฉพาะในบทบาท “ตัวกลาง” ที่ไม่ใช่เพียงช่องทางการขาย แต่เป็นผู้เชื่อมโยงระหว่างเกษตรกรกับตลาดที่กำลังเปลี่ยนแปลง

ซีพี แอ็กซ์ตร้า ผู้บริหาร “แม็คโคร” และ “โลตัส” คือหนึ่งในกรณีที่น่าติดตาม โดยเฉพาะการจัดงาน AXTRA AGRI CONNEXT ซึ่งไม่ใช่เพียงกิจกรรมส่งเสริมภาพลักษณ์ แต่เป็นตัวอย่างของการนำทรัพยากรที่มีอยู่มาใช้สร้างระบบสนับสนุนให้ผู้ผลิตรายย่อยสามารถแข่งขันและยืนได้ด้วยตัวเองในระยะยาว

ธุรกิจที่ทำหน้าที่ “เสริมระบบ” ไม่ใช่แค่ “ขยายยอดขาย”

ในทางโครงสร้าง ซีพี แอ็กซ์ตร้า มีจุดแข็งจากฐาน ค้าส่ง-ค้าปลีกและโลจิสติกส์ที่ครอบคลุมทั่วประเทศ เมื่อโครงสร้างนี้จึงเป็นการเปิดพื้นที่ให้เกษตรกรในหลายจังหวัดได้เข้าร่วมกิจกรรมจับคู่ธุรกิจ ช่วยเติมเต็ม “ช่องว่าง” ระหว่างต้นน้ำกับปลายน้ำของเกษตรไทย

งานจับคู่ธุรกิจที่จัดขึ้นจึงไม่ได้มีเป้าหมายเพื่อซื้อขายเฉพาะกิจ แต่เพื่อให้เกษตรกรเข้าใจเงื่อนไขของตลาด เรียนรู้การตั้งราคาที่สอดคล้องกับผู้บริโภคเมือง ตลอดจนการพัฒนาสินค้าให้สอดคล้องกับมาตรฐานความปลอดภัยและบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมผ่านการอบรมหัวข้อการเตรียมความพร้อมก่อนนำสินค้าเข้าห้าง

นั่นหมายถึงว่า การเปิดพื้นที่แบบนี้คือ “การให้เครื่องมือ” แทน “การให้เงิน” และนี่คือสิ่งที่องค์กรอย่าง ซีพี แอ็กซ์ตร้า ให้ความสำคัญ

การสร้างคุณค่าร่วม ไม่ใช่เพียงแค่นโยบาย แต่คือโครงสร้างที่ใช้งานได้จริง

คำว่า “Creating Shared Value” (CSV) อาจถูกพูดถึงมากในเอกสารเชิงกลยุทธ์ แต่กรณีของ ซีพี แอ็กซ์ตร้า นับว่าเป็นตัวอย่างของการนำแนวคิดดังกล่าวมาแปลงเป็นรูปธรรม ผ่านโครงสร้างที่องค์กรมีอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องสร้างโครงการใหม่ที่ใช้ทรัพยากรจำนวนมาก 

ซึ่งความน่าสนใจของโมเดลนี้ ยังอยู่ที่ “การประสานความร่วมมือแบบพหุภาคี” ซึ่งเห็นได้ชัดจากการร่วมมือระหว่าง กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์, หอการค้าไทยและสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย, และ เครือข่ายห้างค้าปลีก ในการออกแบบกิจกรรมที่ไม่เพียงตอบโจทย์เฉพาะด้านการตลาด แต่ยังรวมถึงการพัฒนาทักษะ ความรู้ และมาตรฐานการผลิตสินค้าให้เกษตรกรรายย่อยสามารถเติบโตได้ในระบบเศรษฐกิจจริง ความร่วมมือนี้สะท้อนแนวโน้มใหม่ของการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ซึ่งไม่ได้เกิดจากภาครัฐลำพัง แต่คือการผนึกกำลังของทุกภาคส่วนในห่วงโซ่เศรษฐกิจ ตั้งแต่ต้นทางจนถึงปลายทาง

การใช้จุดแข็งขององค์กร เพื่อสร้างจุดแข็งให้ชุมชน

สิ่งที่ชัดเจนจากกรณีของ ซีพี แอ็กซ์ตร้า ไม่ใช่แค่บทบาททางธุรกิจ แต่คือการนำ “จุดแข็งที่มีอยู่แล้ว” — ไม่ว่าจะเป็นระบบคลังสินค้า ทีมโลจิสติกส์ สาขาในพื้นที่ทั่วประเทศ หรือความเข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภค — มาสร้างเป็น “จุดแข็งใหม่” ให้แก่ภาคเกษตร

ไม่จำเป็นต้องลงทุนเพิ่มจำนวนมาก ไม่จำเป็นต้องปรับโมเดลธุรกิจใหม่ทั้งหมด แค่เปลี่ยนบทบาท จาก “คนกลางในเชิงพาณิชย์” เป็น “คนกลางในเชิงระบบ” สิ่งที่ได้จึงไม่ใช่แค่ผลประกอบการ แต่คือความมั่นคงที่ทั้งองค์กรและชุมชนสามารถยืนอยู่ร่วมกันได้อย่างมีเสถียรภาพ