ระบบเศรษฐกิจของโลกดูเหมือนว่าจะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยมีตัวกระตุ้นสำคัญเป็นการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด – 19 ทำให้วิถีชีวิตของคนบนโลกต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในหลายลักษณะด้วยกัน โดยเฉพาะการใช้เทคโนโลยีเข้ามาเป็นส่วนสำคัญในวิถีชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการศึกษา การซื้อของ การพบปะพูดคุย และการเสพสื่อในช่องทางต่าง ๆ ในแง่หนึ่งก็เป็นความสะดวกสบายที่มีอยู่ก่อนหน้านี้แล้ว แต่ไม่ได้ถูกให้ความสำคัญมากนัก กระทั่งมีสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด – 19 เกิดขึ้น เทคโนโลยีจึงเป็นส่วนสำคัญ ในการกระตุ้นให้มีการใช้เทคโนโลยีมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการขายสินค้าผ่านระบบออนไลน์แล้ว ดูเหมือนว่าจะได้รับความนิยมมากยิ่งขึ้นอย่างเท่าตัวการควบคุมสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรควิด – 19 ทำให้ต้องมีการปิดห้าง ปิดร้านค้า ทำให้ผู้คนจับจ่ายซื้อของผ่านระบบออนไลน์ หรือที่เราเรียกกันว่า E - Commerce คือ การดำเนินธุรกิจโดยใช้ช่องทางของอิเล็กทรอนิกส์ หรือระบบอินเทอร์เน็ต เมื่อพูดถึงการดำเนินธุรกิจการค้าขายในระบบอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย คงไม่มีใครไม่รู้จัก "LAZADA" ซึ่งเป็นแหล่งซื้อขายสินค้าออนไลน์อีกบริษัทที่มีแพลตฟอร์มเป็นที่รู้จักในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ความน่าสนใจของลาซาดาในช่วงโควิด - 19 เมื่อมีนาคม 2020 มียอดดาวน์โหลดแอปสูงสุดโดย 1 ใน 3 ของประชากรเข้ามาจับจ่ายซื้อของในแอปพลิเคชันนี้ โดยเติบโตสูงขึ้นถึง 80% ใช้เวลาในการเข้าแอปนานขึ้นถึง 11% เมื่อนำยอดคำสั่งซื้อของปี 2019 มาเทียบกับปี 2020 ในช่วงมีนาคม - เมษายน พบว่าในปี 2020 มียอดคำสั่งซื้อสูงขึ้นถึง 100% มีมูลค่าการซื้อขายสูงขึ้นกว่า 130% ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากมาตรการการควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 ทำให้คนหันมาซื้อผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์การเติบโตแบบก้าวกระโดดดังที่ผมได้ยกมานั้น ส่วนหนึ่งเป็นแรงกระตุ้นจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 ที่ยังส่งผลมาจนถึงปัจจุบัน มีโอกาสสูงที่พฤติกรรมของคนในสังคมจะเปลี่ยนไป เกิดการซื้อ – ขายสินค้าผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์มากยิ่งขึ้น ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ทาง LAZADA จะสร้างโมเดล Business Ecosystem หรือระบบนิเวศทางธุรกิจ ซึ่งเป็นองค์ประกอบของธุรกิจในตลาดเพื่อให้ครอบคลุมการใช้งานของลูกค้า โดยใช้ปัจจัยพื้นฐานที่ประกอบด้วยผู้ซื้อ ผู้ขาย สินค้าและบริการ ตัวกลางในการแลกเปลี่ยน และช่องทางในการจัดจำหน่าย เพื่อให้ลูกค้าเข้าถึงสินค้าและบริการ รวมถึงสร้างความเข้มแข็งให้การดำเนินงานของทาง LAZADA คล่องตัวมากขึ้น ทีนี้เมื่อเรามาวิเคราะห์ปัจจัยของการสร้าง ระบบนิเวศทางธุรกิจ (Business Ecosystem) ของทาง LAZADA จากกรอบแนวคิดขององค์ประกอบธุรกิจ ดังนี้1. ผู้ซื้อ ถือได้ว่า LAZADA เป็นอีคอมเมิร์ซที่ครบวงจร ลูกค้าสามารถเข้าถึงง่ายพร้อมทั้งมีโปรโมชันที่ดึงดูดลูกค้าได้เป็นอย่างดี ที่สำคัญกว่านั้นยังมีการดึงดูดลูกค้าผ่านความสนุก โดยการเล่นเกมผ่าน LazGame ทั้ง 9 เกมสามารถเล่นเพื่อการรับส่วนลดในการซื้อของผ่านเว็บได้ทำให้ลูกค้าได้ทั้งความสนุกพร้อมทั้งการพูดถึงของลูกค้ายังเป็นการประชาสัมพันธ์เว็บไซต์ไปในตัวอีกด้วย2. ผู้ขาย ทาง LAZADA ช่วยเพิ่มโอกาสให้ทั้งผู้ขายรายเก่า และผู้ขายรายใหม่ โดยเปิด Live Stream ในชื่อ LazLive พนักงานที่เข้ามาขายจะได้รับค่าคอมมิชชั่นจากแบรนด์และทาง LAZADA สำหรับผู้ค้ารายใหม่ไม่มีค่าคอมมิชชั่น และค่าธรรมเนียมการชำระเงิน สามารถสมัครเป็นผู้ขายเพียงใช้เวลา 1 นาทีไม่มีความยุ่งยากทำให้เปิดโอกาสให้มีการขายอย่างเท่าเทียมกัน3. สินค้าและบริการ ปัจจุบันทาง LAZADA มีร้านค้ากว่า 5 หมื่นร้าน ทำให้ลูกค้าสามารถเลือกสินค้าได้มากมาย โดยสินค้าส่วนมากจุยึดโยงกับแบรนด์ และการรีวิว เอกลักษณ์ที่น่าสนใจของ LAZADA คือ การแสดงความเห็นเกี่ยวกับสินค้าทำให้ลูกค้าทราบคุณภาพของสินค้า ผ่านการคัดสรรใน LazMall จากร้านค้าที่ได้รับความนิยม ที่สำคัญเป็นเรื่องของการส่งคืนสินค้าที่รวดเร็วผ่านระบบตัวกลางการสับเปลี่ยนสินค้าดังที่จะได้กล่าวต่อไป5. ตัวกลางในการแลกเปลี่ยน ปัจจุบัน LAZADA ใช้ทั้งแพลตฟอร์มของเว็บไซต์ และแอปพลิเคชัน และกำลังขยายสู่ร้านค้าแบบออฟไลน์พร้อมกันด้วย ผ่านการนำเสนอราคาสินค้า ลักษณะสินค้า ภาพถ่าย ผ่านการซื้อขายที่สะดวกรวดเร็ว ทำให้การซื้อขายเพิ่มมากขึ้น6. ช่องทางในการจัดจำหน่าย ในปัจจุบันการค้าแบบอีคอมเมิร์ซ เรื่องของระยะเวลาในการส่งเป็นเรื่องสำคัญมาก โดยในปี 2020 นี้ “การส่งฟรีตลอดเดือนเมษายน” ได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก พร้อมทั้งยังได้พัฒนาระบบของธุรกิจอย่างครบวงจรผ่าน “บริษัท LEL Logistics” เป็นบริษัทที่ครบวงจรเชื่อมโยงการขนส่งทั่วภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนในประเทศไทย LAZADA เป็นตัวกลางผ่านศูนย์กระจายสินค้าทั้ง 57 แห่ง โดยใช้เครือข่ายการขนส่งภายในประเทศ เช่น Kerry, ไปรษณีย์ไทย เป็นต้น ที่สำคัญตอนนี้มีการพัฒนาวอลเล็ทในชื่อ “LAZADA Wallet” ที่จะอำนวยความสะดวกในการซื้อขายสินค้า ขอคืนเงินได้อย่างรวดเร็วจากปัจจัยที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นว่า “LAZADA” ได้พัฒนาระบบนิเวศทางธุรกิจ (Business Ecosystem) สร้างโมเดลการค้าของโลกออนไลน์ได้เชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ ช่วยให้ผู้ซื้อ และผู้ขายซื้อสินค้าและบริการ ผ่านตัวกลางในการแลกเปลี่ยนที่น่าสนใจ มีช่องทางในการจัดจำหน่ายที่สะดวกรวดเร็ว ถือเป็นแนวทางของธุรกิจที่มีโอกาสเติบโตต่อได้เมื่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรควิด – 19 ผ่านพ้นไปภาพถ่ายหน้าปกโดย Lazada, Megan Rexazin, Ronny Overhate, 200 Degrees, 200 Degrees, Megan_Rexazin / ขอบคุณรูปภาพจาก unsplash : รูปที่ 1 / รูปที่ 3 / ขอบคุณภาพประกอบจากเพจ Lazada : รูปที่ 2 / รูปที่ 4 / รูปที่ 5 / รูปที่ 6 / รูปที่ 7 / รูปที่ 8